Σήμερα δεν σας ζητώ να απορρίψετε τις παραδόσεις. Σας προσκαλώ να σταθείτε λίγο έξω από αυτές. Να αφήσετε για λίγο τα σχήματα που τιμήσαμε, για να αφουγκραστούμε κάτι που ήδη κινείται πέρα από αυτά. Σε εκείνο το κάτι θα βασιστούμε. Δεν θα το αναπαραγάγουμε∙ θα το εξελίξουμε. Η Ρωγμή περιέχει τις ρίζες, χωρίς να εγκλωβίζεται σε αυτές. Απευθύνεται σε όσους έχουν φτάσει σ’ ένα όριο που δεν τους αρκεί, και νιώθουν πως κάτι ακόμη παραπέρα είναι πλέον δυνατό.

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν χωρούν στις γλώσσες που τους δίδαξαν, ούτε στις τελετές που διασώθηκαν με ευλάβεια από χέρια που έγιναν σκόνη προ πολλού. Λιγοστοί, ναι, χωρίς να έχουν ανάγκη τις αναβιώσεις, νιώθουν ένα ρεύμα να τους διαπερνά, αδιαμόρφωτο, χωρίς σύμβολα και οδηγίες. Ένα κάλεσμα προς ένα «παρά πέρα» που δεν έχει όνομα, μόνο βίωμα.

Για εκείνους, οι αρχαίες τελετές δεν λειτουργούν ως λατρεία, αλλά ως ίχνος που τους γνέφει. Ένα σημάδι πως κάποιοι, κάπου, ένιωσαν το ίδιο ρεύμα. Η λέξη «μαγεία» μοιάζει στενή για ό,τι αναδύεται, γιατί αυτό ζητά μορφή ζωντανή, διαπερατή. Ζητά μια Ρωγμή που φέρνει το άγνωστο μέσα από τις λεπτές ρωγμές αυτού που ήδη υπάρχει.

Από εκεί προκύπτει ένας τρόπος αντίληψης χωρίς δόγμα, χωρίς σχολή, χωρίς αναφορά. Δεν ζητά να περάσει μέσα από τελετουργία, γιατί η λειτουργία του προηγείται της μορφής που συναρμολογεί ο νους. Είναι στάση ύπαρξης που δεν επιστρέφει στα παλιά σχήματα, και δεν ανήκει στον χρόνο, αφού αναδύεται σαν να ήταν πάντα εδώ. Ένας βίος παράλληλος, αχρονικός, και, όπως και η Μαγεία, παραμένει εκτός της χρονικής ακολουθίας.

Ο Κύκλος που Σχηματίζεται Μέσα

Υπάρχουν στιγμές σιωπηλές, σχεδόν εκτός χρόνου, όπου ο άνθρωπος καταλαβαίνει πως πολλά μονοπάτια είναι απλώς κορδέλες δεμένες γύρω από τα μάτια του. Ο εσωτερισμός, οι παραδόσεις, τα καλέσματα, τα συστήματα, όλα διαθέτουν δύναμη, βάθος, τελετουργική ομορφιά. Μα κάποιες ψυχές, όταν ακουμπούν σε αυτά, δεν νιώθουν τη ροή να περνά από μέσα τους. Ψάχνουν το νερό που ανθίζει τον νου∙ και δεν το βρίσκουν εκεί.

Αυτή η δίψα δεν εχθρεύεται το παλιό. Το έχει τιμήσει, το έχει εφαρμόσει, το έχει αγαπήσει, μα τώρα κοιτά αλλού: προς κάτι άμορφο, που δεν έχει διατυπωθεί, γεμάτο υποσχέσεις. Δεν ζητά επιβεβαίωση, δεν αναζητά παράδοση γιατί αφουγκράζεται το φαινόμενο καθαυτό, ζωντανό και ενεργό. Μια δυνατότητα χωρίς όνομα.

Κάποτε, σε τόπο χωρίς χάρτες, κάποιος ψιθύρισε μια λέξη που δεν υπήρχε και ο κόσμος άλλαξε μορφή. Έτσι και τώρα, λίγοι προφέρουν ξανά τη Λέξη, μα φέρει άλλη χροιά, σαν να μην είναι πια η ίδια. Ο παλιός ορισμός επιστρέφει, ζητώντας να ιδωθεί από την αρχή, δίχως ονόματα.

Σε άλλες εποχές, τότε που οι φόβοι ντύνονταν με θεούς και οι ελπίδες με τελετές, ο μαγικός κύκλος ήταν το ασφαλές καταφύγιο. Ένα σύνορο ανάμεσα στον αισθητό και τον αόρατο κόσμο. Με κιμωλία, με αίμα, με αλάτι, με λόγο, και πάντα με πρόθεση να ορίσει, να διαχωρίσει, να προκαλέσει τη συνάντηση. Ο μάγος στεκόταν μέσα, κι από εκεί όριζε τις συνθήκες.

Όταν όμως η αντίληψη μετατοπίζεται, ο κύκλος δεν βρίσκεται πια έξω, μα αλλάζει τόπο. Δεν χρειάζεται κιμωλία, ούτε λόγια, ούτε σημεία των ανέμων. Σχηματίζεται εσωτερικά, ως εστίαση συνείδησης. Η παρουσία, με το βλέμμα, χαράζει τον κύκλο και γίνεται το ίδιο το όριο. Το απέναντι παύει να είναι έξω· αναδύεται εντός.

Ο παλιός μάγος χάραζε κύκλο για να προστατευτεί ή να μεταβεί. Ο σύγχρονος ζει ήδη μέσα στο ανάμεσα· δεν προσπαθεί να εισέλθει, αφού ήδη βρίσκεται εκεί. Και από εκεί λειτουργεί με τον ίδιο του τον κραδασμό, πέρα από τυπικά. Φέρει τον χώρο, φέρει την Πύλη, φέρει το άδηλο.

Μικρό τελετουργικό: Ο κύκλος που δεν φαίνεται

Βρες έναν τόπο ήρεμο. Δεν χρειάζεται καθαγιασμός, αρκεί η αναγνώριση, δηλαδή, η εστίαση στην αίσθηση ότι αυτός ο χώρος ήδη μπορεί να γίνει πεδίο. Ότι κάτι εδώ ανταποκρίνεται:

Στάσου όρθιος ή κάθισε, χωρίς να ζητάς “ενέργεια”.
Πάρε μια εισπνοή και νιώσε την να φτάνει μέχρι το έδαφος κάτω από τα πόδια σου.

Με κάθε εκπνοή, φαντάσου πως το πεδίο του σώματός σου επεκτείνεται, προς τα μέσα, προς το εσωτερικό που σε περιέχει.

Μην σχηματίζεις κύκλο. Γίνε ο χώρος του. Και έπειτα πες μέσα σου:

“Εδώ που στέκομαι δεν ξεχωρίζω τίποτα. Ό,τι εισέρχεται, εισέρχεται ως μέρος μου.”

Κράτησε λίγες στιγμές σιωπής. Αν κάτι μετατοπιστεί, παρατήρησέ το. Αν τίποτα δεν μετακινηθεί, παρατήρησε αυτό. Αρκεί.

 Το Τελετουργικό που Γίνεται Χωρίς Τελετή

Κάποτε χρειαζόταν μαχαίρι, κύκλος, κηροπήγιο, κι ένα όνομα άρρητο για να ανοίξει κάτι. Η παλιά μαγεία λειτουργούσε μέσα από αντικείμενα που ενεργοποιούσαν ρήγματα. Σύμβολα και κινήσεις που διαμόρφωναν συνθήκες, μετακινούσαν τις γραμμές της Πραγματικότητας.

Όλα αυτά δεν ακυρώθηκαν, αλλά εξελίχθηκαν. Σε εκείνους που κινούνται πέρα από τα σχήματα, η ίδια η αντίληψη γίνεται τώρα εργαλείο. Ο κύκλος δεν σχεδιάζεται στο πάτωμα, γιατί αμφισβητείται η ίδια η σταθερότητά του! Η σφραγίδα δεν χρειάζεται να ενεργοποιήσει κάτι έξω από εμάς, αφού η ίδια η επίγνωση της ανάγκης για εστίαση και ασφάλεια φέρνει στο φως τον μηχανισμό. Και μόνο η παρατήρησή του γίνεται το σημείο μετατόπισης του πεδίου.

Η σύγχρονη τελετουργία δεν φωνάζει, δεν φορά στολή, ούτε κρατά χάρτες και γριμόρια. Εκδηλώνεται ως παρουσία. Εκείνος που την ζει, γίνεται το ίδιο το τελετουργικό πεδίο, είναι ο χώρος που ανοίγει, το πέρασμα, και η σφράγισή του. Μετουσιώνεται σε δόνηση, γίνεται φίλτρο, κέντρο και φορέας.

Όπου κάποτε η τελετή προκαλούσε μεταβολή με την επανάληψη και την τάξη, τώρα η Ρωγμή λειτουργεί μέσα από την απόσυρση από το αναμενόμενο. Η αλλαγή γεννιέται όταν η συνείδηση απομακρύνεται από τις προκαθορισμένες δομές, χωρίς να ψάχνει κάτι να τις αντικαταστήσει. Ο μάγος δεν “παίζει” ρόλο πια, γίνεται ο ίδιος το σημείο απ’ όπου ξεκινούν όλοι οι ρόλοι. Και τότε, δεν χρειάζεται να έρθει το αποτέλεσμα, γιατί είναι ήδη εκεί, φανερωμένο από την απουσία προσμονής!

Κι όμως, οι παλαιοί το ήξεραν. Η πρόθεση δεν αρκεί, ούτε η συγκέντρωση. Χρειάζεται χώρος που αναγνωρίζει τη Δόνηση. Το σώμα, ο τόπος, το υλικό, όλα συνέπρατταν. Τελετές, κατευθύνσεις, αρώματα, λέξεις που προξενούσαν τρόμο, και όλα στόχευαν σε ένα πράγμα: να παραχθεί ρήγμα, να γλιστρήσει η αντίληψη έξω από τη σταθερότητα.

Αυτή ήταν τεχνική δεν απλώς μια θεωρία, και ήταν επαναληπτική, ενσωματωμένη στο σώμα, ικανή να μετασχηματίζει, χωρίς να απαιτεί εξηγήσεις και αναλύσεις. Ήταν δράση που μετέβαλλε το πεδίο, ώστε να φανεί ότι η πραγματικότητα δεν είναι στέρεη. Μόνο που απλώς περίμενε το άγγιγμα που θα της το θυμίσει.

Ο παλμός παραμένει. Ίσως αποσύρθηκε από τις μορφές, μα συνεχίζει να διαπερνά την ύφανση της Πραγματικότητας. Το σώμα τον αναγνωρίζει, ο χώρος τον αντανακλά. Η Δόνηση αρχίζει να συγκροτείται ξανά, κάθε φορά που ο νους κινείται έξω από τα κοινά σχήματα αντίληψης. Μερικοί το λένε Πύλη. Άλλοι δεν το ονομάζουν. Μα κάποιοι το βιώνουν, μέσα από τεχνικές που δεν αναπαριστούν το παρελθόν, αλλά ανασύρουν τη μνήμη της πράξης.

Κάποιοι θα την ζήσουν μόνοι τους. Άλλοι ίσως αναζητήσουν ένα σήμα, έναν συνοδό, μια μορφή κατοπτρισμού. Εκεί δεν χρειάζονται νέες πληροφορίες, αλλά σταθερότητα, για να παραμείνουν χωρίς να επιστρέψουν πίσω από συνήθεια.

Ο Λόγος, η Δόνηση και το Πρόσωπο της Πράξης

Κάθε πρακτική μεταβάλλεται στο χρόνο, μα οι θεμελιώδεις αρχές παραμένουν. Όπως και στους παλαιούς, έτσι και τώρα, η μεταβολή δεν ξεκινά από επιθυμία ή σκέψη, αλλά από συντονισμό: Λόγο (πράξη), Δόνηση (ρυθμός), Συμβόλαιο (αποδοχή).

Ο Λόγος δεν περιγράφει, χαράσσει. Όταν εκφέρεται με ακρίβεια, επιφέρει αλλαγή, δημιουργεί τροχιά στο πεδίο.
Η Δόνηση δεν είναι ήχος, αλλά συμπτώσεις ρυθμού ανάμεσα σε σώμα, νου και χώρο. Εκεί γεννιέται σταθερότητα ισχυρότερη από κάθε σύμβολο.
Το Συμβόλαιο ενεργοποιείται όταν οι δύο πρώτες αρχές βρεθούν σε συνήχηση. Είναι η αόρατη συγκατάθεση του πεδίου να επιτρέψει τη μεταβολή.

Η πρόθεση διαμορφώνεται σε Λόγο.
Η Δόνηση προσφέρει την πρόσβαση.
Το Συμβόλαιο φέρνει την πράξη.

Τώρα δεν έχει ανάγκη από όνομα, γιατί είναι ήδη πράξη. Επανασυγκροτείται με κάθε πράξη που ανοίγει χώρο. Σε μια φράση που αντηχεί. Σε μια αναπνοή που συγχρονίζεται με τον άνεμο. Σε μια πρόθεση που βαθαίνει και διαμορφώνει. Λειτουργεί χωρίς να ζητά επιβεβαίωση. Εκδηλώνεται γιατί δεν απαιτεί εξήγηση.

Ο τελετουργός του παρόντος φέρει την αλλαγή μέσα του. Είναι πλέον το σταυροδρόμι, εκεί όπου η μετάβαση αποκτά σώμα. Δεν κρατά πια σύνεργα ή σύμβολα, γιατί όσα απαιτούσε κάποτε η τελετή τώρα κινούνται μέσα του. Ο ρυθμός, η πρόθεση, ο λόγος, η σιωπή, όλα έχουν γίνει το φυσικό του πεδίο. Ζει μέσα στη σύνθεση που παλαιότερα χρειαζόταν να χτιστεί.

Η τελετουργία εκδηλώνεται πλέον ως συνοχή, παρουσία, ακρίβεια. Η σιωπή μετατρέπεται σε ρυθμό. Η πρόθεση αποκτά γεωμετρία. Ο νους παράγει δομή που επηρεάζει το πεδίο χωρίς τελετή, χωρίς θόρυβο. Ο Λόγος γίνεται Δόνηση, και η Δόνηση οδηγεί σε μεταβολή.

Η Ρωγμή δεν χρειάζεται άνοιγμα· διαπερνά τον φορέα της. Υπάρχει ως λειτουργία. Αναπνέει χωρίς προσχήματα. Εκδηλώνει μαγεία χωρίς επιβεβαίωση, γιατί η πράξη προηγείται της περιγραφής. Και μέσα σε αυτή τη λεπτή μετατόπιση, το αρχέγονο πρόσωπο της μαγείας αναδύεται ξανά, χωρίς στολή, χωρίς θρόισμα, χωρίς σκηνή.

Τελετουργική ολοκλήρωση: Το Συμβόλαιο της Παρουσίας

Στάσου όρθιος ή κάθισε.
Νιώσε την αναπνοή σου να χτίζει έναν χώρο γύρω σου, Δεν το κάνεις για προστασία, αλλά για συντονισμό.

Πες εσωτερικά:

«Εκφέρω, δονώ, συναινώ.
Ό,τι είναι έτοιμο να μεταβληθεί, αναγνωρίζεται.
Ό,τι είναι ζωντανό, μετακινείται χωρίς εντολή.»

Άφησε το σώμα να θυμηθεί την παρουσία.
Μην ζητάς να γίνει τίποτα.
Απλώς στάσου σαν να έχει ήδη συμβεί.

Επίλογος: Η μαγεία χωρίς σχήμα

Τελετές και σύμβολα χαράζουν μνήμη, αφήνουν ίχνος, και θυμίζουν πώς κάποτε πέρασες από εκεί. Η πράξη έρχεται πριν το σύμβολο. Εάν επιτύχει είναι που γίνεται σύμβολο, κι αυτό για λίγο, αλλιώς φιμώνει τη ροή της εξέλιξης. Γι’ αυτό, ο Διαμορφωτής δεν ψάχνει για σημάδια, ούτε ζητά είδωλα, αλλά γίνεται ο ίδιος ο τόπος της μεταβολής: την εκπέμπει αντί να την προσκαλεί.

Η Ρωγμή δεν γίνεται αντιληπτή ως γεγονός. Όταν συμβαίνει, όλα μοιάζουν φυσικά.

Μέχρι τώρα, η χρήση της δύναμης στη μαγεία σήμαινε να πιέζεις το σύστημα για να στραφεί προς τα εκεί που θέλεις. Από εδώ και πέρα, όπως στις πολεμικές τέχνες, δεν σπρώχνεις, αλλά χρησιμοποιείς το ίδιο το πεδίο. Το ακολουθείς για να το στρέψεις.
Δεν προσπαθείς να επηρεάσεις το φαινόμενο, στέκεσαι μέσα του και ευθυγραμμίζεσαι με την κίνησή του.
Είναι σαν να περιστρέφεις ελαφρά το σώμα σου, και τότε ο αέρας, χωρίς εντολή, σε ακολουθεί. Ανταποκρίνεται, ακολουθώντας τη ματιά και τη βούλησή σου.

Ό,τι ήταν κρυμμένο, αρχίζει να σε κοιτά, σαν να είχες πάντα τα μάτια του. Ένα τίποτα ανοίγει, και ο κόσμος περνά μέσα του.

Η Χριστίνα Σαββανή είναι ιδρύτρια των εκδόσεων Locus-7 και Άλλωστε, και συγγραφέας των βιβλίων «Η Πόλη Μέσα στην Πόλη» και «Η Ρωγμή της Πραγματικότητας, Τεχνικές Επέμβασης στη Μορφοδιάταξη».