Ιερά Δέντρα του Yule

“Δώσε ένα φίλι κάτω απο το Γκι”
“Κάνε μια ευχή τη νύχτα του ηλιοστασίου κάτω από το στολισμένο δέντρο”
“Μάζεψε κλαδάκια από τα ιερά δένδρα και άναψε φωτιά να καίει τρία μερόνυκτα από την παραμονή του ηλιοστασίου μέχρι και την επόμενη νύκτα. Έτσι κακό στο σπιτικό σου δε θα μπει.”

Αυτές είναι μερικές από τις αγαπημένες δοξασίες της γράφουσας που, ευλαβικά σχεδόν,τηρεί κάθε χρόνο, εκείνες τις μυσταγωγικές ημέρες του Yule.

Ίσως και να είναι από τις πιο αγαπημένες μου δοξασίες, γιατί εκεί ακριβώς, στο σκοτεινότερο σημείο του έτους, την ώρα που η Γη στο Βόρειο Ημισφαίριο, έχει ντυθεί με το λευκό μανδύα της, και ο Ήλιος φωτίζει ολοένα και λιγότερο, κάποια δέντρα στέκονται καταπράσινα να μας θυμίζουν ότι η ελπίδα της αναγέννησης της φύσης γύρω μας δεν αργεί και η προσδοκία της Άνοιξης δεν θα είναι ατέρμονη.

Σύντομα εξάλλου ο ήλιος θα “μεγαλώσει” ξανά και οι αχτίδες του θα ζεστάνουν ξανά τα μέρη αυτά.

Ας δούμε όμως ποιά είναι μερικά από αυτά τα ιερά δέντρα, που μέχρι τις μέρες μας, απηχούν στο εθιμικό, κυρίως, της ανθρωπότητας.

Το αρκουδοπούρναρο

Το γνωστό σε όλους μας με την αγγλική του ονομασία Holly, θα έλεγε κανείς ότι έχει την τιμητική του το διάστημα αυτό. Καταπράσινο με κατακόκκινους καρπούς που θυμίζουν μούρα, συνδέθηκε με το διάστημα που ο ήλιος βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία, από το Θερινό δηλαδή Ηλιοστάσιο μέχρι και το Χειμερινό.

Συμβολίζει την τύχη, την ευημερία, και για τους Δρυίδες, αυτή ακριβώς η καταπράσινη φυλλωσία του και η ιδιαίτερη ομορφιά του μέσα στο καταχείμωνο τού απέδωσαν την ιδιότητα του ιερού δέντρου.

Αγαπημένο επίσης δέντρο και για τις νεράιδες κατά την Ιρλανδική μυθολογία.

Κρέμασε ένα κλαδί έξω από την πόρτα σου για προστασία και αυτό.. θα κάνει τη δουλειά του.

Βάλε ένα κλαδάκι κάτω από το μαξιλάρι σου τη νύχτα του Yule και αυτό προφητικά όνειρα θα σου χαρίσει.

The Yule log αλά ελληνικά

Μπορεί στο εξωτερικό οι παραδόσεις του Ηλιοστασίου να θέλουν ένα μεγάλο κούτσουρο να καίει μερόνυκτα στο ηλιοστάσιο, συμβολίζοντας έτσι την εξαγνιστική και καθαρτική διάθεση των ημερών μέσω της φωτιάς, στην Ελλάδα όμως, μάς έρχεται μια πολύ συγκεκριμένη παράδοση, που η γράφουσα την συνάντησε στα ορεινά χωριά της χώρας μας, και της μεταφέρθηκε από γιαγιάδες που και οι δικές τους γιαγιάδες τους  μετέφεραν προφορικά.

Έτσι λοιπόν κούτσουρο έχουμε και εμείς να καίει τρία μερόνυκτα with a twist όμως. Το συνοδεύουν κλαδιά από τα ιερά δέντρα, τα καταπράσινα δηλαδή δέντρα εν μέσω του χειμώνα.

Ακόμη και σήμερα λοιπόν, στην Ελληνική ύπαιθρο, κάποιοι,  ανάβουν τα τζάκια τους κάπου εκεί κοντά στις 21 του Δεκέμβρη, τοποθετώντας ένα μεγάλο κούτσουρο στη μέση και από πάνω του μικρά κλαδάκια από αρκουδοπούρναρο, από πεύκο, ελιά, από μηλιές και πορτοκαλιές, που έχουν μαζέψει μέρες πριν και έχουν φροντίσει να ναι στεγνά.

Καθώς φουντώνει η φωτιά, ξεπηδάνε τα μεθυστικά αρώματα και ευωδιάζει το σπίτι και μαζί με αυτό φουντώνουν και οι δοξασίες γύρω από τη φωτιά.

“…Για να επιστρέψει ο ήλιος λένε άλλες. Για να μη τρυπώσει το  κακό τις νύχτες αυτές θα ακούσεις μερικές φορές να μονολογούν…”

Κάψ’ το λοιπόν το κούτσουρο και αν μη τι άλλο η συντροφιά του θα ναι ανεκτίμητη τις νύχτες αυτές.

Το πεύκο

Από τη Ρωμαϊκή εορτή, στα Saturnalia, μέχρι και  σήμερα, το πεύκο είναι το πιο στενά συνδεδεμένο δέντρο με την εποχή  του Ηλιοστασίου στην περιοχή της Μεσογείου και στη χώρα μας ιδιαίτερα.

Τα Σατουρνάλια ήταν γιορτή των Ρωμαίων αφιερωμένη στο θεό Saturnus, αντίστοιχη θεότητα του θεού Κρόνου. Πραγματοποιούταν κατά τους χειμερινούς μήνες, κατά την περίοδο του Yule, και η γιορτή κρατούσε έως και μια βδομάδα, μέχρι τις 23 Δεκεμβρίου. Ανάμεσα στα έθιμα που έχουν διασωθεί από τη λατρευτική αυτή εορτή είναι και η ανταλλαγή δώρων.

Επίσης συνδέθηκε στενά με τη λατρεία της θεάς Κυβέλης και τα ιερά της κοσμούνταν με κλαδιά πεύκου. Στην αρχαία Ελλάδα, και δη στην Κόρινθο, υπήρξε ιερό φυτό του θεού Διόνυσου και συνδέθηκε στενά με τη λατρεία του στην περιοχή αυτή. Οι ευεργετικές του ιδιότητες  είναι γνωστές από την αρχαιότητα.

Το πεύκο λοιπόν, ιερό δέντρο της εποχής του Yule, ήταν σύμβολο αιωνιότητας αλλά και καλοτυχίας. Αναφέρεται ότι τα κλαδιά του επίσης τοποθετούνταν στις εξώπορτες των σπιτιών για να προσελκύσουν την καλοτυχία και της ευδαιμονία. Το δε, ρετσίνι του δέντρου από νωρίς χρησιμοποιήθηκε για θεραπείες αλλά και ως αντίδοτο σε δηλητηρίαση από φώσφορο.

Το Γκι

Αυτό το υπέροχο, παρασιτικό, θαμνώδες φυτό που συναντάμε στις κορυφές των δέντρων, συνδέεται κυρίως με την ευλογία και με την ευημερία σε διάφορες λαϊκές παραδόσεις και δοξασίες από όλο τον κόσμο.

Ίσως είναι αυτή, η “μάχιμη” διάθεσή του, να φυτρώσει στις κορφές των δέντρων και να αναπτυχθεί υπό αντίξοες συνθήκες που του απέδωσαν τις τιμές που του αποδίδονται.

Οι λευκοί του καρποί συμβολίζουν την αγνότητα και την ευλογία και… ε ναι λοιπόν, πως να το κάνουμε κάνει κρύο καιρός για δύο!

Η πιο όμορφη παράδοση μάς έρχεται από το μακρινό Βορρά, από αυτά τα σκληροτράχηλα αγόρια τους Vikings. Εκεί λοιπόν, στο μακρινό Βορρά, λέγεται ότι νεαρά ζευγάρια ή απλά ερωτευμένοι δίνανε τα φιλιά τους κάτω από το γκι τραβώντας ένα ένα τους λευκούς καρπούς του κλαδιού μέχρι αυτοί να τελειώσουν… για να το “δέσουν το γλυκό”.

Δοκιμάστε το και που ξέρετε..είναι μαγικές αυτές οι νύκτες!