Βρίσκεστε σ’ ένα πάρκο, κάπου στο νησιώτικο έθνος της Ιαπωνίας. Γύρω σας απλώνονται εκτάσεις με ανθισμένες κερασιές που μοιάζουν με ρόδινα σύννεφα κάτω από έναν γαλάζιο ουρανό. Στον ορίζοντα διαγράφεται η χιονοσκεπής σιλουέτα του όρους Fuji ενώ δίπλα σας απλώνεται μια μεγάλη και γαλήνια λίμνη. Αντανακλά σαν πελώριος καθρέφτης τα χρώματα των δέντρων που την περιβάλλουν ενώ στην ακύμαντη επιφάνεια της πλέουν ανθισμένοι λωτοί.

Ξαφνικά, παρατηρείτε κάτι ασυνήθιστο. Ένας κυματισμός ταράζει τα ήρεμα νερά. Ανάμεσα στους αστερόσχημους λωτούς με τους χρυσαφένιους κάλυκες αναδύεται ένα παράξενο κεφάλι: Έχει χρώμα πράσινο, είναι καλυμμένο με φολίδες και το στόμα του μοιάζει με κοντόχοντρο ράμφος. Σας κοιτάζει. Τα μάτια του είναι μεγάλα και λαμπερά και πλημμυρίζουν από ένα συναίσθημα σκανταλιάρικης περιέργειας.
Βρίσκεστε αντιμέτωπος μ’ ένα Kappa, μ’ ένα υδρόβιο ξωτικό της Γιαπωνέζικης λαογραφίας και δυστυχώς για εσάς, αντιμετωπίζετε έναν αρκετά σοβαρό κίνδυνο.
Οι κίνδυνοι του νερού
Τα kappa είναι ένα από τα πιο διαδομένα πλάσματα στη λαογραφία των υδάτινων τεράτων της Ιαπωνίας, μιας χώρας που ο λαός της ανέκαθεν είχε μια πολύ στενή σχέση με το υδάτινο στοιχείο. Κατοικούν σε λίμνες και ποτάμια και εκείνοι που έχουν δοσοληψίες μαζί τους τα περιγράφουν ως ανθρωποειδή όντα που έχουν το μέγεθος παιδιού 6 με δέκα ετών, όσο περίπου και τα ξωτικά των κέλτικων παραδόσεων. Εμφανισιακά θυμίζουν πολύ τα γνωστά σε όλους μας χελωνονιτζάκια των οποίων η μορφή σίγουρα επηρεάστηκε απ’ αυτά: Μοιάζουν δηλαδή με υβρίδια χελώνας, μαϊμούς και σαύρας. Είναι πράσινα και φολιδωτά, τις περισσότερες φορές έχουν ένα καβούκι στην πλάτη και μεγάλα πόδια και μακριά χέρια που έχουν μεμβράνες ανάμεσα στα δάχτυλά τους. Το στόμα τους θυμίζει ράμφος παπαγάλου και περιέχει σειρές από κοφτερά δόντια. Ένα από τα πιο παράξενα χαρακτηριστικά τους που εμφανίζεται σε όλες τις παραδόσεις που αναφέρονται σ’ αυτά, είναι το ότι στην κορφή του κεφαλιού τους υπάρχει ένα κοίλωμα, που ονομάζεται sara. Λειτουργεί ως δοχείο που περιέχει ένα υγρό το οποίο τους χαρίζει την υπερφυσική τους δύναμη.
Αν λοιπόν βρεθείτε αντιμέτωποι μ’ ένα επιθετικό Kappa, ο καλύτερος τρόπος για να το νικήσετε είναι να το κάνετε να σκύψει έτσι ώστε να χυθεί το μυστηριακό αυτό υγρό και εκείνο να χάσει τη δύναμή του. Σας το λέω αυτό γιατί τα Kappa θεωρούνται σε γενικές γραμμές όντα κακόβουλα όντα και εχθρικά προς τους ανθρώπους. Η συμπεριφορά τους είναι βίαιη και καταστροφική: Κακοποιούν γυναίκες καθώς και μοναχικούς ταξιδιώτες ενώ στις πιο δυσοίωνες και σκοτεινές ιστορίες, περιγράφονται ως δολοφονικά τέρατα που επιτίθονται σε ανθρώπους, σε ζώα που βόσκουν και σε άλογα. Αν λοιπόν σας επιτεθεί ένα Kappa, θα προσπαθήσει αν σας τραβήξει μέσα στο νερό και να σας πνίξει. Στη συνέχεια θα σας ρουφήξει το αίμα, θα σας φάει το συκώτι και ενδεχομένως, σύμφωνα με μια ιδιαίτερα γκροτέσκα λεπτομέρεια του όλου μύθου, θα ρουφήξει τα εντόσθιά σας μέσα από τον πρωκτό σας! Καλό είναι λοιπόν να μην πλησιάζετε πολύ τις όχθες μιας λίμνης ή ενός ποταμού αν περιπλανηθείτε μόνοι στην γιαπωνέζικη εξοχή.
Οι πιο φιλικές όψεις των Kappa

Η μόνη ευχάριστη απόχρωση στο άγριο και αποκρουστικό αυτό πορτραίτο των υδρόβιων εκείνων ξωτικών, είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις, είναι πιο καλοπροαίρετα: Για παράδειγμα, επειδή έχουν πολλές ιατρικές γνώσεις και ξέρουν πολλά για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών που φυτρώνουν κοντά σε σώματα νερού, είναι ιδιαίτερα ικανά στο να θεραπεύουν ανθρώπους και μάλιστα, η ειδικότητά τους είναι να ανατάσσουν και να δένουν σπασμένα κόκαλα. Δεν είναι λίγες οι φορές λοιπόν που ένα Kappa συμπεριφέρθηκε με συμπόνια προς κάποιον ταξιδιώτη και τον θεράπευσε από κάποια σοβαρή ασθένεια. Πότε-πότε δε, αν συμπαθήσουν κάποιον χωρικό που καλλιεργεί το χωράφι του δίπλα στην υδάτινη κατοικία τους, θα τον βοηθήσουν να αρδεύσει τις εκτάσεις του και να έχει μια πλούσια σοδειά. Επίσης, έχει τύχει να βοηθήσουν ψαράδες να έχουν καλές ψαριές. Λέγεται επίσης πως αν ένα Kappa αιχμαλωτιστεί από έναν άνθρωπο, θα του προσφέρει τις υπηρεσίες του με αντάλλαγμα την ελευθερία του. Αν και αφύσικα δυνατά και ανθεκτικά όντα, τα Kappa απεχθάνονται το μέταλλο-ακριβώς όπως και τα ευρωπαϊκά ξωτικά-καθώς και τους δυνατούς θορύβους και έχουν ιδιαίτερη αδυναμία προς τα αγγούρια, σε βαθμό εμμονής! Αυτή η λαχτάρα τους είναι τόσο δυνατή που κάνουν τα πάντα για να τα αποκτήσουν! Στο παρελθόν, οι κάτοικοι περιοχών όπου κατοικούσαν τα Kappa, προσπαθούσαν να κερδίσουν την φιλία τους κουβαλώντας μαζί τους αγγούρια με σκοπό να τα δωροδοκήσουν για να τους αφήσουν ήσυχους ή για να τους προσφέρουν τις ιατρικές τους γνώσεις. Όταν γίνονται γιορτές, τους προσφέρονται αγγούρια ως πρόσφορα. Στο Edo (όπως ονομαζόταν παλιά το Tokyo), συνηθιζόταν να γράφονται τα ονόματα μιας οικογένειας σε αγγούρια τα οποία μετά αφήνονταν να πλέουν σε ποτάμια προκειμένου να εξευμενιστούν τα kappa και έτσι τα μέλη της οικογένειας να είναι ασφαλή από πνιγμό. Σε μερικές περιοχές συνηθιζόταν να τρώνε αγγούρια πριν κολυμπήσουν ως μέθοδος προστασίας αλλά σε άλλες κάτι τέτοιο συνεπαγόταν μια εγγυημένη επίθεση από αυτά!
Ετυμολογικά, η λέξη kappa (河童), σημαίνει «παιδί του ποταμού». Άλλες ονομασίες τους είναι kawatarō (川太郎, «αγόρι του ποταμού») και komahiki (駒引),ή «αυτό που τραβάει τα άλογα». Συνολικά τα πλάσματα αυτά έχουν πάνω από ογδόντα ονομασίες σε διάφορες περιοχές της Ιαπωνίας, γεγονός που μας δίνει μια εικόνα του πόσο διαδεδομένη ήταν η πίστη στην ύπαρξη τους σε ολόκληρο το νησιώτικο εκείνο έθνος.
Αν και κινούνται αδέξια στην ξηρά, κολυμπάνε με μεγάλη ευελιξία στα νερά λιμνών, και ποταμών και εμφανίζονται κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι, όταν ο καιρός είναι ζεστός, Αν και μικρά σε ανάστημα είναι σωματικά ισχυρότερα από έναν ενήλικο άνθρωπο. Καμία φορά αποπνέουν μια έντονη μυρωδιά ψαρίλας ενώ η κοιλότητα που διαγράφεται στο πάνω μέρος του κρανίου τους καλύπτεται ενίοτε από ένα ανθεκτικό καπέλο για προστασία. Αν και τα νεαρά kappa προτιμούν τη συντροφιά της οικογένειάς τους, τα ενήλικα kappa ζουν μοναχικά.
Πως να γλιτώσετε από τα Kappa
Σε γενικές γραμμές είναι πολύ δύσκολο να γλυτώσει κανείς από την επίθεση ενός kappa. Είναι γνωστό πάντως ότι τα υδρόβια αυτά πλάσματα έχουν μια εμμονή με τους καλούς τρόπους πράγμα που σημαίνει πως αν κάποιος τους κάνει μια βαθιά υπόκλιση, εκείνα θα την ανταποδώσουν με αποτέλεσμα το υγρό που φυλάσσεται στο κοίλωμα του κεφαλιού τους να χυθεί. Αν συμβεί αυτό, όχι μόνο χάνουν τις δυνάμεις τους, αλλά είναι και εντελώς ανίκανα να σταθούν όρθια και πάλι, εκτός αν κάποιος τους το γεμίσει με νερό του ποταμού μέσα στον οποίο ζούνε. Το kappa θα υπηρετεί για πάντα αυτόν που θα του κάνει αυτό το καλό τηρώντας έτσι έναν ηθικό κώδικα που μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη νοοτροπία της ανταπόδοσης μιας καλής πράξης που χαρακτηρίζει τα ξωτικά της δικής μας ηπείρου. Επίσης, κάποιοι λένε ότι είναι πολύ εύκολο να ξεκολλήσει κανείς τα χέρια τους από το σώμα τους. Στην περίπτωση αυτή το kappa θα κάνει όλα τα χατίρια ενός ανθρώπου ή θα του πει όλα του τα μυστικά φτάνει εκείνος να του υποσχεθεί ότι θα του επιστρέψει το αποκολλημένο μέλος του.
Τα kappa λέγεται ότι ζουν σε μεγάλους αριθμούς στα νερά του ποταμού Tono όπου υπάρχει και ένας βουδιστικός ναός με αγάλματα που τα απεικονίζουν επειδή σύμφωνα με κάποιον θρύλο, βοήθησαν κάποτε στην κατάσβεση μιας φωτιάς που είχε απειλήσει τον ναό. Λατρεύονται επίσης στον Βουδιστικό ναό Sogenji που βρίσκεται στην περιοχή Asakusa του Tokyo όπου λέγεται ότι φυλάσσεται ένα μουμιοποιημένο χέρι ενός kappa από το 1818.
Ακόμα και σήμερα, οι προειδοποιητικές πινακίδες της Ιαπωνικής υπαίθρου που προειδοποιούν τους επισκέπτες για τους κινδύνους των ποταμών και λιμνών, απεικονίζουν kappa.
Όπως σας ανέφερα ήδη, εκτός από ανθρώπους, τα Kappa στοχοποιούν ζώα, ιδιαίτερα άλογα και αγελάδες. Γι’ αυτό, η εικόνα ενός kappa που προσπαθεί να πνίξει ένα άλογο είναι πολύ συνηθισμένη στην Ιαπωνία.
Ενδιαφέρουσες συνδέσεις
Ύστερα από όλα αυτά δεν θα πρέπει να μας φαίνεται παράξενο το ότι τα kappa λατρεύονται ως θεότητες του νερού και στήνονται βωμοί για χάρη τους στις επαρχίες Aomori και Miyagi. Προς τιμή τους γίνονται και γιορτές για να τα εξευμενίσουν βασικά και να έλθουν καλές σοδειές. Αυτές οι γιορτές συμβαίνουν στα ηλιοστάσια όταν πιστεύεται τα kappa ταξιδεύουν από τα βουνά στα ποτάμια και το ανάποδο.
Στην περιοχή του ποταμού Tono πιστευόταν επίσης ότι πολλές γυναίκες είχαν ζευγαρώσει με kappa και πως πολλά από τα παιδιά που γεννιόνταν από αυτή την ένωση δεν ζούσαν πολλά χρόνια. Προκειμένου δε να κρατηθούν στην αφάνεια αυτές οι ανόσιες συνευρέσεις, τα υβριδικά αυτά παιδιά θάβονταν στη γη, σε ανώνυμους τάφους.
Κάτι που έχει ενδεχομένως μεγάλο ενδιαφέρον είναι ότι αντίστοιχες παραδόσεις εμφανίζονται και στην Ευρωπαϊκή ήπειρο παρά τη μεγάλη γεωγραφική απόσταση που χωρίζει τα δυο αυτά τμήματα της υδρογείου. Στη Σκωτία για παράδειγμα έχουμε τα Kelpies καθώς και παρεμφερή όντα που κρύβονται σε ποτάμια και λίμνες, πνίγουν ανθρώπους αγελάδες και άλογα και έχουν και αυτά πράσινη επιδερμίδα. Στην σλαβική παράδοση φιγουράρει το vodyanoy το οποίο έχει βατραχίσιο πρόσωπο ενώ ένα πρασινωπό πλάσμα που επίσης έχει ανθρωπόμορφη εμφάνιση και ονομάζεται vodník εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στη Τσεχία και στη Σλοβακία.
Τέλος, το σύντομο αυτό άρθρο θα ήταν ελλιπές αν δεν γινόταν και μια σύντομη αναφορά στη λογοτεχνία του φανταστικού όπου αναφορές για έλλογα υδρόβια όντα που τις περισσότερες φορές είναι εχθρικά, εκτός και αν έχουν συνάψει συμμαχίες με το ανθρώπινο είδος, αφθονούν. Ο Χ.Φ. Λάβκραφτ ας πούμε, ο δημιουργός της περιβόητης πλέον «μυθολογίας Κθούλου» μας μιλάει για τους «Αβυσσαίους» που ζουν στα βάθη της θάλασσας και ζευγαρώνουν με γυναίκες στην απόμερη και παρακμασμένη πολίχνη του Ίνσμουθ. Επιπρόσθετα, σε πολλά άλλα διηγήματα συγγραφέων που εμπλούτισαν το σύμπαν που επινόησε, ή που αποκάλυψε στα μάτια της ανθρωπότητας όπως υποψιάζονται πολλοί, εμφανίζονται υδρόβια όντα τα οποία έχουν μια αμφίβια ή βατραχίσια, όψη και έχουν την απαίτηση να λατρεύονται ως θεοί.
Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι λαογράφοι θα σας διαβεβαιώσουν πως μέσα σε κάθε δοξασία ή δεισιδαιμονία υπάρχει ένας πυρήνας αλήθειας ή μια παραμορφωμένη ανάμνηση κάποιου πολύ μακρινού παρελθόντος. Επομένως, τι θα μπορούσε να κρύβεται μέσα στα νερά των ποταμών και των λιμνών της Ιαπωνίας, πίσω από την παράξενη μορφή του Kappa;