I am a man upo’ da land;
I am a selkie i’ da sea.
An’ whin I’m far fa every strand,
My dwelling is in Shöol Skerry.

(The Great Silkie of Sule Skerry)

Η διττή φύση των Selkies

Στην Κέλτικη και Σκανδιναβική μυθολογία εμφανίζεται ένα πολύ γοητευτικό πλάσμα που ονομάζεται Selkie και είναι κάτι ανάμεσα σε γυναίκα και φώκια. Μπορεί να αλλάξει από φώκια σε γυναίκα αποβάλλοντας το δέρμα της. Κάποιο λένε πως η Selkie έχει δύο δέρματα ένα φώκιας με το οποίο μπορεί και ζει και αναπνέει μέσα στο υδάτινο βασίλειο και ένα ανθρώπινο με το οποίο μπορεί να ζει και να αναπνέει στη στεριά.

Αν αυτό το δέρμα φώκιας το βρει κάποιος άνδρας μπορεί να κρατήσει την αλλοκοσμική αυτή γυναίκα κοντά του, ως σύντροφό του, κρύβοντάς το. Η γυναίκα όμως συνήθως αισθάνεται εγκλωβισμένη μακριά από το δικό της κόσμο και περνάει αρκετή από την ώρα της αγναντεύοντας τον ωκεανό με λαχτάρα. Αν τυχόν βρει το κρυμμένο της δέρμα θα επιστρέψει χωρίς δεύτερη σκέψη στη θάλασσα, εγκαταλείποντας ακόμη και τα αγαπημένα της παιδιά που ίσως έκανε με αυτόν τον άνδρα.

Τις περισσότερες φορές δεν επιστρέφει ποτέ, τουλάχιστον με την ανθρώπινή της μορφή, στην οικογένειά της. Αν και τα παιδιά της θα πλησιάζονται συχνά από μεγάλες φώκιες που δείχνουν ασυνήθιστα τρυφερή διάθεση απέναντί τους..

Υπάρχουν και αρσενικές Selkies, οι οποίοι περιγράφονται ως πολύ γοητευτικά πλάσματα όταν λαμβάνουν την ανθρώπινή τους μορφή. Συνήθως αναζητούν γυναίκες δυσαρεστημένες από τη ζωή τους που δεν είναι ευτυχισμένες με τους άντρες ψαράδες και τις ξελογιάζουν.

Η γοητεία των Selkies

Θα λέγαμε πως οι Selkies, όπως και άλλα στοιχειακά πλάσματα του νερού είναι πολύ γοητευτικές και ερωτικές και συχνά δημιουργούν ερωτικές ή και σεξουαλικές σχέσεις με ανθρώπινα πλάσματα που διέπονται από έντονο πάθος και έχουν μοιραία κατάληξη για τουλάχιστον έναν από τους δύο. Άλλοτε είναι φιλικά προσκείμενες στους ανθρώπους και στέκονται με βοηθητική διάθεση κοντά τους και άλλοτε γίνονται ζηλιάρες, εκδικητικές και επικίνδυνες.

Σε αρκετές Γαελικές παραδοσιακές ιστορίες εμφανίζονται οι Selkies χωρίς όμως να διαχωρίζονται από τις γοργόνες. Αναφέρονται ως maighdeann-mhara στα Σκοτικά-Γαελικά και ως maighdean mhara στα Ιρλανδικά τα οποία ερμηνεύονται ως γυναίκες της θάλασσας. Ο μόνος όρος που αναφέρεται ξεκάθαρα στις Selkies, αν και συναντάται σπάνια, είναι maighdeann-ròin.

Θρύλοι γύρω από τις Selkies

Οι άνθρωποι σκότωναν φώκιες για το δέρμα και το λίπος τους μόνο σε περιόδους μεγάλης ανάγκης. Όμως η πράξη αυτή θεωρούνταν πως έφερνε κακοτυχία στο δράστη.

Η παράδοση θέλει τις Selkies να έχουν άμεση σχέση με τον αριθμό 7. Στο The Great Silkie of Sule Skerry ο αρσενικός φωκάνθρωπος που ερωτεύεται την ανθρώπινη γυναίκα, υπόσχεται να επιστρέψει σε εκείνην μετά το πέρας 7 ετών. Κάποιοι λένε πως οι Selkies έχουν τη δυνατότητα να υιοθετούν ανθρώπινη μορφή μόνο κάθε επτά χρόνια. Αυτό γιατί είτε τα κορμιά τους στεγάζουν καταραμένες ψυχές είτε γιατί είναι έκπτωτοι άγγελοι είτε γιατί κάποτε υπήρξαν άνθρωποι που διαπράξαν κάποιο ειδεχθές αμάρτημα.

Κάποιες ιστορίες των κατοίκων των νήσων Sheltand στη Σκωτία λένε πως κατά το μεσοκαλόκαιρο οι Selkies βγαίνουν στη στεριά και ξελογιάζουν τους ανθρώπους. Μόλις τα ανυποψίαστα πέφταν στα δίχτυα του έρωτά τους κανείς δεν τους ξαναβλέπει στη στεριά. Γι’ αυτό τώρα που οι μέρες πλησιάζουν έχετε το νου σας! Η σαγήνη των υδάτινων πλασμάτων είναι ακαταμάχητη αλλά συχνά την πληρώνουμε πολύ ακριβά! 

Πηγές: 

• Bruford, Alan (1974). “The Grey Selkie”. Scottish Studies
• Hibbert, Samuel (1891) [1822]. A Description of the Shetland Islands. T. & J. Manson.
• Jón Árnason (1977). “The Seal-Skin”. Elves, Trolls and Elemental Beings: Icelandic Folktales II. Translated by Alan Boucher. London: Iceland Review Library. 
• McEntire, Nancy Cassell (2007). “Supernatural Beings in the Far North: Folklore, Folk Belief, and the Selkie”. Scottish Studies. doi:10.2218/ss.v35.2692.
• Williamson, Duncan (1992). Tales of the seal people: Scottish folk tales. New York: Interlink Books. ISBN 978-0-940793-99-6.
• Couteur, Peter Le (2015). “Slipping Off the Sealskin: Gender, Species, and Fictive Kinship in Selkie Folktales”. The Gender Forum.