Αερικά και ξωτικά του Θέρους

Στις 13 Ιουνίου έχει καθιερωθεί η Fairy Day ή Feast of the Faeries. Δεν είναι παραδοσιακή λαϊκή εορτή, αλλά είναι γνωστή στον σύγχρονο νεοπαγανιστικό χώρο, τη φανταστική λογοτεχνία και τις νεραϊδόφιλες κοινότητες ως “International Fairy Day” ή “Faerie Day”. Προωθήθηκε κυρίως από την καλλιτέχνιδα Jessica Galbreth στις αρχές του 21ου αιώνα ως ημέρα αφιερωμένη στη μαγεία, την ομορφιά και τη σοφία των νεράιδων. Παρότι νεότερη επινόηση, έχει αγαπηθεί από ανθρώπους που εργάζονται με την ενέργεια των fairies ή νιώθουν πνευματική σύνδεση με τα στοιχειακά πνεύματα της Φύσης.

Οι άνθρωποι γιορτάζουν αυτή τη μέρα κάνοντας προσφορές σε φυσικά τοπία, όπως λουλούδια, γλυκά, μέλι, γάλα και λαμπερά κοσμήματα τα οποία αφήνουν σε fairy trees, πέτρες ή πηγές. Δημιουργούν fairy βωμούς με φύλλα, πέταλα, μικρά φαναράκια και πέτρες. Συχνά επιδιώκουν επικοινωνία με τα Αλλοκοσμικά αυτά πλάσματα ή απλά αρκούνται να διαλογιστούν στο νεραϊδίσιο τους βωμό. Πολλοί άνθρωποι φορούν ρομαντικά ρούχα, κάνουν χορό στον κύκλο ή συμμετέχουν σε φεστιβάλ φαντασίας.

Οι νεράιδες στον κόσμο μας

Εκμεταλλευόμενη λοιπόν αυτή τη μέρα επέλεξα να σας μιλήσω για τις νεραΐδες και τα στοιχειά του τόπου μας που προτιμούν τη θερινή περίοδο για να εκδηλώνουν την παρουσία τους στον κόσμο μας.

Ο Νικόλαος Πολίτης, ο πατέρας της ελληνικής λαογραφίας, έχει συλλέξει και καταγράψει πλήθος παραδοσιακών αφηγήσεων, παραμυθιών και λαϊκών πεποιθήσεων που αφορούν στα αερικά και τις νεράιδες. Στα «Λαογραφικά Σύμμεικτα» ο Πολίτης περιγράφει τις νεράιδες ως πνευματικές οντότητες της φύσης, που ζουν κυρίως σε δάση, πηγές και κοντά σε τρεχούμενα νερά. Είναι συχνά θηλυκά όντα, μεγάλης ομορφιάς, που μπορούν να εμφανιστούν ή να εξαφανιστούν κατά βούληση.

Οι νεράιδες βοηθούν ή τιμωρούν τους ανθρώπους ανάλογα με τον σεβασμό που δείχνουν προς τη φύση και τις παραδόσεις. Είναι γνωστές για τον «χορό των νεράιδων», που μπορεί να παρασύρει ανθρώπους και να τους κάνει να χαθούν στον χρόνο ή να χάσουν τα λογικά τους. Πολλές διηγήσεις αναφέρονται σε νεαρούς που χόρεψαν με τις νεράιδες σε ξέφωτα και μετά ξύπνησαν πολύ αργότερα, σαν να πέρασαν χρόνια.

Ο Δημήτρης Λουκάτος, λαογράφος, ανθρωπολόγος και διδάκτωρ πανεπιστημίου, αναλύει την παρουσία των νεράιδων στην ελληνική λαϊκή κουλτούρα και το πώς αυτές οι οντότητες συνδέονται με έννοιες της αρμονίας, του μυστηρίου και του υπερφυσικού. Μας λέει πως οι νεράιδες θεωρούνται ως γέφυρα ανάμεσα στον ανθρώπινο κόσμο και τον υπερβατικό, συχνά δρώντας ως οδηγοί ή δοκιμαστές.

Αναφέρεται στους Νεραϊδοπαρμένους, δηλαδή τους ανθρώπους που έχουν «παρθεί» ή μαγευτεί από τις νεράιδες, συνήθως νέους που χάνουν τη σύνδεση με τον πραγματικό κόσμο και γίνονται αιχμάλωτοι των νεραϊδικών κύκλων. Υπάρχουν πολλές αφηγήσεις όπου τέτοιοι άνθρωποι επιστρέφουν μετά από πολύ καιρό ή καθόλου.

Ποια είναι όμως αυτά τα Αλλοκοσμικά πλάσματα;

Τα θερινά Αλλοκοσμικά πλάσματα της χώρας μας

🌿 Νεράιδες του Θέρους

Οι νεράιδες ή νύμφες ή νεραϊδοκόρες εμφανίζονται συχνά τα καλοκαιρινά βράδια, ειδικά σε ρυάκια που δεν έχουν στερέψει, σε ξέφωτα του δάσους και σε παλιούς ανεμόμυλους ή νερόμυλους! Χορεύουν με τα λευκά διάφανα πέπλα τους, κυρίως τις νύχτες με πανσέληνο και ξελογιάζουν ανθρώπους- κυρίως άντρες, τους οποίους παρασέρνουν στον χορό τους. Η μοίρα των ανθρώπων αυτών είναι να αποτρελαθούν ή να πεθάνουν από εξάντληση κατά το μαγικό αυτό νεραϊδοχορό. Ενώ κάποιοι εξαφανίζονται παντελώς από τον κόσμο μας!

🔥 Τα Αερικά του Θερισμού

Κατά την περίοδο του θερισμού, πιστεύεται ότι υπάρχουν πνεύματα που προστατεύουν και φυλάνε τα χωράφια, και εμφανίζονται αν κάποιος εισβάλει σε ξένο κτήμα ή δε σέβεται τους καρπούς της γης. Αυτά τα «στοιχειά του κάμπου» μπορεί να έχουν μορφή ανθρώπινη ή να διατηρούσαν μια πιο αφηρημένη μορφή.

🌾 Η Θεριά (ή Θηριά)

Σε κάποιες περιοχές (π.χ. Θεσσαλία ή Θράκη), αναφέρεται η μορφή της Θεριάς, ενός θηλυκού πνεύματος που εμφανίζεται κατά τον θερισμό, συχνά το μεσημέρι, και επιτίθεται σε όποιον δε σέβεται στη γη. Έχει κοινά με τις Μεσημεριάτισσες, οι οποίες επίσης σχετίζονται με τον καλοκαιρινό ήλιο.

☀️ Η Μεσημεριάτισσα

Πρόκειται για γυναικείο αερικό που εμφανίζεται μεσημέρι, κυρίως το κατακαλόκαιρο, όταν η γη «βράζει». Συχνά παρουσιάζεται ως ψηλή, όμορφη, αλλά επικίνδυνη γυναίκα, που εμφανίζεται σε μοναχικούς θεριστές και τους «παίρνει το νου» ή τους κάνει να λιποθυμήσουν. Μερικές φορές είναι τιμωρητική, γιατί ο άνθρωπος εργάζεται υπερβολικά ή παραβιάζει τα όρια του σώματος και της φύσης.

🌌 Τα “Αστρικά” της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου

Τα Δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου είναι η λαϊκή ονομασία για μια πολύ γνωστή και εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αστέρων (πεφταστέρια), γνωστή επιστημονικά ως Περσείδες . Παρατηρούνται κάθε χρόνο, κυρίως από τα μέσα Ιουλίου ως τα μέσα Αυγούστου, με αποκορύφωμα γύρω στις 11–13 Αυγούστου. Σε λαϊκές δοξασίες, οι νύχτες του Αυγούστου θεωρούνται μαγικές και πλούσιες σε «αερικά του ουρανού» – που εμφανίζονται ως λάμψεις, σκιές ή φλόγες που περνούν αστραπιαία στον ορίζοντα και πολλοί θεωρούν πως αυτά τα αερικά είναι η ίδια η βροχή των διάττοντων αστέρων!

Οι Περσείδες είναι μια ετήσια βροχή διαττόντων αστέρων που εμφανίζεται όταν η Γη διασχίζει το ίχνος σκόνης και υπολειμμάτων που άφησε πίσω του ο κομήτης Swift-Tuttle. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια εισέρχονται στην ατμόσφαιρα της Γης με υψηλές ταχύτητες και καίγονται λόγω της τριβής, δημιουργώντας φωτεινές γραμμές στον ουρανό, γνωστές ως πεφταστέρια. Η δραστηριότητα των Περσείδων κορυφώνεται συνήθως μεταξύ 11 και 13 Αυγούστου, με έως και 100 μετέωρα ανά ώρα, ανάλογα με τις συνθήκες παρατήρησης

Ονομάστηκαν “Δάκρυα του Αγίου Λαυρεντίου” λόγω της κορύφωσής της εκδήλωσής τους κοντά στην ημέρα εορτασμού του Αγίου στις 10 Αυγούστου. Στον καθολικό και ευρωπαϊκό λαϊκό κόσμο, πίστευαν ότι τα πεφταστέρια ήταν δάκρυα του Αγίου, ο οποίος μαρτύρησε (κάηκε ζωντανός το 258 μ.Χ. στη Ρώμη) και θρηνούσε από τον ουρανό για την ανθρωπότητα. Η φράση έγινε γνωστή κυρίως στη Μεσαιωνική Ευρώπη, αλλά η πίστη ότι τα πεφταστέρια είναι «ουράνια σημάδια» ήταν ευρέως διαδεδομένη και στον ελλαδικό χώρο.

Στον μαγικό κόσμο του Shakespear

Βέβαια το θέρος ήταν ανέκαθεν μια πάρα πολύ μαγική περίοδος, συνυφασμένη με ξωτικά, αερικά, στοιχειά και νεράιδες. Και ο William Shakespear δεν επέλεξε τυχαία να γράψει το “A Midsummer Night’s Dream” , μια ρομαντική κωμωδία, που διαδραματίζεται στην Αθήνα και στην οποία τα ξωτικά του δάσους φέρνουν τα πάνω κάτω στον κόσμο των ανθρώπων!

Θα κλείσω τα λεγόμενά μου με τον υπέροχο μονόλογο του Πούκ, του πιο σκανταλιάρικου ξωτικού, από το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας και με την ευχή να μαγέψετε και να μαγευτείτε όσο αντέχει η ψυχή σας!

«Εάν εμείς τα ξωτικά, έχουμε κάποιον σας πειράξει,
ακούστε αυτό που θα σας πω κι όλα θα είν’ εντάξει:
πείτε στον εαυτό σας πως για λίγο κοιμηθήκατε
και πως στον ύπνο σας ό,τι συνέβει ονειρευτήκατε.
Κι αυτό το ασήμαντο όνειρο, αν το ξανασκεφτείτε,
θα δείτε πως θα πάψετε να μας κατηγορείτε.
Και αν μας συγχωρήσετε, εμείς θα διορθωθούμε,
γιατί τις υποδείξεις σας ευλαβικά ακούμε.
Ο Πουκ, που είναι έντιμος, το λόγο του σας δίνει
πως αν το ακροατήριο καθόλου δε μας κατακρίνει
με σφυρίγματα, εμείς θα βελτιωθούμε: θα το δείτε.
Αλλιώς, δίνω δικαίωμα ψεύτη τον Πουκ να πείτε!
Και τώρα καληνύχτα σας.
Αν είστε φίλοι, χειροκροτήστε να μας δώσετε χαρά,
κι ο Πουκ θα τα χει όλα διορθώσει ως την επόμενη φορά»