Μαγεία στον Τροχό του Έτους: Marzanna

Χειμώνας, η εποχή του θανάτου και της εσωστρέφειας.H εποχή που ο Ήλιος είναι τόσο καλοδεχούμενος για τη ζεστασιά του. Ο παγωμένος αέρας που σπιρουνιάζει το δέρμα μαζί με το ολόλευκο τοπίο του τυφλώνει το βλέμμα, δίνουν την αίσθηση της κάθαρσης. Ό,τι δυσλειτουργικό πεθαίνει και όλη πλάση ετοιμάζεται να ανασαλέψει στο πρώτο άνθισμα της Γης μετά την αναγέννηση του  Ήλιου.

Marzanna, Mora, Morena, Maslenitsa, Mara! Μερικά από τα ονόματα της σκοτεινής Θεάς των Σλάβων. Οι ρίζες Mar- και Mor- δηλώνουν άμεση σχέση με το θάνατο. Κάποιοι μελετητές σχετίζουν το όνομά της με το κακοπροαίρετο πνεύμα της Γερμανικής και Σλάβικης παράδοσης Mare το οποίο προκαλεί εφιάλτες και υπνική παράλυση. Κάποιοι μελετητές θεωρούν πως το όνομα αυτό σχετίζεται με τα όνειρα είτε με την έννοια του φαντάσματος ή της παραίσθησης.

Θεά του θανάτου, της αρρώστιας, του χειμώνα, του ψύχους. Άλλοτε εμφανίζεται ως πανέμορφη κόρη και άλλοτε ως άσχημη γριά. Αδυσώπητη, παγωμένη και ισοπεδωτική. Φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τη άγρια και αφιλόξενη πλευρά της φύσης. Όσο περισσότερο ο άνθρωπος βιώνει και αποδέχεται την εξάρτησή του από τη φύση τόσο περισσότερο σέβεται την τρομερή σκοτεινή Θεά και βιώνει δέος απέναντί της. Ντυμένη στα λευκά, ότι αγγίζει παγώνει, πεθαίνει, αναπαύεται. Κινείται σταθερά και αποφασιστικά και δίνει τέλος σε όσα έχει παρέλθει ο χρόνος τους.

Η προετοιμασία της Marzanna

Βρισκόμενοι κοντά στη χειμερινή τροπή του Ηλίου, είναι η κατάλληλη στιγμή για να ξεκινήσουμε να φτιάχνουμε μια Marzanna. Πρόκειται για ένα πόνημα που θα κρατήσει ως την Εαρινή ισημερία, όπου και θα ολοκληρωθεί η μαγική αυτή εργασία μας. Η Marzanna μας θα είναι ένα ομοίωμα που θα φτιάξουμε από ξύλα, ξερά χάρτα, ύφασμα και ό,τι άλλο υλικό βρούμε το οποίο να αντιπροσωπεύει για μας όλα όσα θέλουμε να ξεφορτωθούμε από τη ζωή μας. Ασθένειες, βλαβερές συνήθειες, ψυχολογικά μπλοκαρίσματα, φοβίες ό,τι τέλος πάντων κρίνει καθένας για τον εαυτό του.

Μιας και η όλη διαδικασία θα κρατήσει ως τα μέσα του Μάρτη, μη βιαστείτε να φτιάξετε το ομοίωμά σας. Σε πρώτη φάση καθίστε σε ηρεμία και συλλογιστείτε όλα όσα θέλετε να διώξετε. Γράψτε τα σε ένα χαρτί. Δείτε τι καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς σας καθημερινά. Αποφασίστε τι από αυτά δεν μπορεί να αλλάξει με τις παρούσες συνθήκες και τι μπορεί και είστε διατεθειμένοι να το αλλάξετε. Αυτό θα σας βοηθήσει να θέσετε τους στόχους σας.  

Σε δεύτερη φάση κάντε κάποιες εξορμήσεις στην εξοχή ή το πάρκο της γειτονιάς σας ή όπου αλλού θεωρείτε πως μπορεί να βρείτε τα υλικά που θα χρειαστείτε. Και όταν πλέον τα συγκεντρώσετε όλα, τότε θα αρχίσετε να φτιάχνετε το ομοίωμα. Όσο μορφοποιείτε το ανδρείκελο να εστιάζεται στο τι αντιπροσωπεύει κάθε υλικό. Να νιώθετε πως μεταφέρετε σε αυτό όλα όσα θέλετε να ξεφορτωθείτε. Μην ξεχνάτε πως η μαγεία χρειάζεται σκοπό, εστίαση και θέληση.

Μπορείτε σε όλο αυτό το διάστημα να στήνετε τη Marzanna απέναντί σας και να της μιλάτε. Να της λέτε για όλα τα βάρη σας, όλα τα εμπόδιά σας και την ανάγκη σας για λύτρωση, για καθαρμό. Μπορείτε να την στολίσετε όπως νιώθετε πως της ταιριάζει. Αλλά καλό θα ήταν να μην της φτιάξετε πρόσωπο. Στη Σλάβικη παράδοση οι κούκλες που χρησιμεύουν για ξορκισμούς και απωθητικά ξόρκια δεν έχουν πρόσωπο.  Να της προσφέρετε σε τακτά χρονικά διαστήματα θυμίαμα και φεγγαρόνερο. Μπορείτε επίσης να στέκεστε απλά σιωπηλοί απέναντί της αν δεν σας βγαίνουν λέξεις. Εκείνη ξέρει, τα ακούει όλα, ακόμη και τη σιωπή σας.

Η τελετή της Marzanna

Η Marzanna ξέρει πως είναι να πεθαίνεις γιατί και η ίδια πεθαίνει κάθε φορά που ο Ήλιος παίρνει το πάνω χέρι στον ετήσιο κύκλο. Επιστρέφει στον κόσμο του σκοταδιού και του πάγου. Αυτό είναι και το συμβολικό νόημα της τελετής της που λαμβάνει χώρα κάθε Εαρινή ισημερία. Το ομοίωμά της, αφού περιφερθεί στα στενά του χωριού, με χαρές και τραγούδια, το βάζουν οι άνθρωποι φωτιά και το αφήνουν να βυθιστεί το ποτάμι. Συχνά η πομπή επιστρέφει στο χωριό κρατώντας ένα δεντρύλλιο πεύκου στολισμένο με κορδέλες και αυγά, σύμβολο της επιστροφής της ζωής.

Η φωτιά είναι η φωτιά του Ήλιου και της συνείδησης που καλούμε να αναλώσει τον πάγο και τη σκιά. Και το ποτάμι είναι το νερό του υποσυνείδητου στο οποίο επιστρέφει κάθε φορά. Σε ένα άλλο επίπεδο συμβολισμού η Marzanna, ως προσωποποίηση του Χειμώνα, καίγεται από το Ήλιο που έχει δυναμώσει. Αυτό επιτρέπει στην άνοιξη, η οποία προσωποποιείτε από τη Θεά Vesna, να κυριαρχήσει και τη ζωή να επιστρέψει σε όλο της το μεγαλείο. Ενώ το βύθισμά της Θεάς στο νερό συμβολίζει τη κάθοδό της στον Αλλόκοσμο.

Εμείς, όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί και ο τροχός του έτους μας φέρει στην Εαρινή Ισημερία, θα πάρουμε τη Marzanna μας και θα πάμε σε ένα σημείο που θα επιλέξουμε, εκτός σπιτιού, για την κάψουμε ή να την πνίξουμε. Θερμή παράκληση να προσέχετε με το πως και που βάζετε φωτιά. Αν δεν γνωρίζετε και δεν είστε σίγουροι προτιμήστε να παραδώσετε τη Marzanna στο νερό. Αν θέλετε να τα συνδυάσετε και τα δύο, ίσως να προτιμήσετε μια ακρογιαλιά για το σκοπό αυτό. Την ώρα που το ομοίωμα καίγεται δείτε μέσα στη φωτιά όσα της φορτώνατε τόσον καιρό να αναλώνονται από τις φλόγες. Νιώστε την ανακούφιση. Ευχαριστήστε την για αυτήν της τη λειτουργία. Όταν είστε έτοιμοι κάντε στροφή και αποχωρίστε χωρίς να γυρίστε να κοιτάξετε πίσω!

Εύχομαι να έχετε ένα ευλογημένοι Χειμερινό Ηλιοστάσιο και την πιο εποικοδομητική εσωστρεφή φάση του έτους ως την Εαρινή Ισημερία!

Πηγές:

• Kempiński, Andrzej M (2000). Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich(in Polish). Warszawa: Iskry. ISBN 8320716292.
• Мара (Mara) in Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language by Vladimir Dahl.
• Kowalski, Piotr (1998). Leksykon – znaki świata: omen, przesąd, znaczenie (in Polish). Warszawa; Wrocław: Wydawnictwa Naukowe PWN. pp. 609–615. ISBN 8301125616.
• Dubiel, Ludwik (1958). Niektóre zwyczaje ludowe na Śląsku i ich wykorzystanie w pracy zespołów artystycznych (in Polish). [S. l.]: GM PM. pp. 39–41. OCLC832512659