Kot Bajun, o γάτος του Αλλόκοσμου
Ακούστε εδώ το άρθρο μας!
Η τερατώδης, μεγάλη, φοβερή και τρομερή γάτα (ή μάλλον γάτος) της Ρωσικής μυθολογίας λέγεται Koτ Баюн και εμείς θα τη λέμε Κοτ Μπαγιούν. Ο μυθικός αυτός γάτος λοιπόν ζει βαθιά στα πυκνά Σιβηρικά δάση με τα πανύψηλα δέντρα. Είναι δυνατός, με γαμψά και ανθεκτικά, σε κάποιες εκδοχές σιδερένια, νύχια που είναι ικανά να ξεσκίσουν οποιαδήποτε πανοπλία. Δονεί ήχους που προκαλούν υπνηλία στους ανυποψίαστους ταξιδιώτες και από την ιδιότητά του αυτή πήρε και το όνομά του (баюкать θα πει νανουρίζω). Αυτός είναι ο Kot Bajun, o γάτος του Αλλόκοσμου που παίζει σημαντικό ρόλο σε πολλές παραδοσιακές Ρωσικές ιστορίες.
Ο επίδοξος ήρωας μπορεί να τιθασεύσει τον μαγικό αυτό γάτο με τη βοήθεια σιδερένιου καπέλου και σιδερένιων γαντιών. Αν η προσπάθειά του πετύχει, ο γάτος γίνεται φιλικός απέναντί του και μπορεί να του γιατρέψει τα τραύματα με το γατίσιο γουργουρητό του. Ο γάτος Bajun έχει επίσης την ικανότητα να διώχνει τους εφιάλτες των ανθρώπων. Σε κάποιες ιστορίες, αναφέρεται ως ένα από τα μαγικά πλάσματα που κάνουν παρέα στην Baba Yaga (προφέρεται Μπάμπα Γιαγκά) τη θρυλική μάγισσα των Ρωσικών μύθων που ζει κι εκείνη απομονωμένη στα άγρια δάση του Βορρά.
Ένας γάτος που χάνεται στα βάθη των αιώνων
Η Ρωσική Παράδοση είναι γεμάτη από περιγραφές μαγικών πλασμάτων και η Σλάβικη μυθολογία δίνει τη δυνατότητα σε συγγραφείς του επικού και του φανταστικού να ψαρέψουν μπόλικο υλικό για τα έργα τους. Ο γάτος Bajun είναι από τους λιγότερο γνωστούς χαρακτήρες και συναντάται σπανίως στη βιβλιογραφία. Οι περισσότερες πηγές που τον αναφέρουν είναι είτε προφορικές είτε έχουν πλέον χαθεί. Έτσι ο γοητευτικός αυτός χαρακτήρας έχει ξεχαστεί αρκετά στις μέρες μας.
Και είναι τόσο κρίμα. Γιατί σκεφτείτε έναν τεράστιο (στο μέγεθος ενός αλόγου) γάτο κανίβαλο, που τραγουδάει μαγικά νανουρίσματα στους ταξιδιώτες και αφηγείται μαγικές ιστορίες. Κάθεται απάνω σε έναν ψηλό στήλο μέσα στο δάσος, στη μέση του πουθενά. Κανένα άλλο ζωντανό πλάσμα δεν υπάρχει σε μεγάλη ακτίνα τριγύρω. Διαθέτει υπερφυσική δύναμη και μεγάλη ευφυία. Αναπτύσσει εκτεταμένους διαλόγους όταν χρειαστεί. Διαθέτει σοφία, σύνεση και αξιοπρέπεια, παρά την αιμοσταγή και τρομακτική του φύση.
Ο γάτος Bajun είναι ένα άγριο πλάσμα που ποτέ του δεν υπάκουσε τον άνθρωπο. Ο ήρωας που διαθέτει τη δύναμη να νικήσει τον γάτο αυτόν λαμβάνει θεραπεία από κάθε είδους ασθένεια ή τραύμα. Αν και συχνά η αναφορά σε τέτοιους ήρωες είναι απλώς και μόνο η επιθυμία του ανθρώπου να υποτάξει τη δύναμη και να οικειοποιηθεί τη σοφία ενός Αλλοκοσμικού πλάσματος. Ο διακαής πόθος του ανθρώπου να κάνει άλλα πλάσματα να δουλέψουν για εκείνον, να φροντίζουν τις ανάγκες του και να εκπληρώνουν τις επιθυμίες του. Ο γάτος Bajun είναι ένας μεσάζον μεταξύ του κόσμου μας και του Αλλόκοσμου. Με τις μαγικές του ιστορίες καθοδηγεί το πέρασμα μεταξύ των κόσμων και θεραπεύει, με το νανούρισμά του μαγεύει και μεταφέρει στην Ονειροχώρα. Και όπως τα περισσότερα Αλλοκοσμικά πλάσματα είναι άκρως επικίνδυνο αν δεν είναι κάποιος ικανός να το χειριστεί.
Ο Γάτος της μάγισσας
Στις περισσότερες ιστορίες Κάθεται πάνω στην ψηλή του σιδερένια στήλη, σε κάποιες άλλες εκδοχές η στήλη αντικαθίσταται από μια βελανιδιά πάνω στην οποία είναι δεμένος με μια μακριά χρυσαφένια αλυσίδα. Περιφέρεται εντός της εμβέλειας που τού επιτρέπει η αλυσίδα και διηγείται τις μαγικές του ιστορίες με δυνατή και μελωδική φωνή.
Ο γάτος αυτός ζει στα όρια μεταξύ των κόσμων, όπως και η Baba Yaga. Οι δυο τους μοιράζονται πολλά κοινά. Είναι και οι δυο τρομακτικοί, κανίβαλοι, με μαγικές δυνάμεις και ικανοί να θεραπεύσουν και να βοηθήσουν τον άνθρωπο εκείνο που θα τους προσεγγίσει με τη δύναμη της αγνής καρδιάς. Άλλο ένα κοινό τους είναι ο σίδηρος. Καθώς και η Baba Yaga έχει σιδερένια δόντια ή σε κάποιες ιστορίες το γουδί μέσα στο οποίο πετάει είναι σιδερένιο. Ο γάτος μας κάθεται πάνω σε μια σιδερένια ψηλή στήλη, έχει σιδερένια νύχια και ο ήρωας που θα τον αντιμετωπίσει χρειάζεται σιδερένια αξεσουάρ.
Ο φύλακας των ονείρων
Η μορφή του ίσως σχετίζεται με τη Σιβηρική Αγριόγατα ή τον Λύγκα. Στη Ρωσική παράδοση υπάρχουν λαϊκά νανουρίσματα στα οποία καλείται μια άγρια γάτα του δάσους να νανουρίσει το παιδί που δεν κοιμάται το βράδυ. Ως αντάλλαγμα δίνουν στον γάτο πίττα και κρασί. Κι αυτό πολύ πιθανόν να συνδέεται με το μύθο του γάτου Bajun. Πολύ αργότερα το κρασί αντικαταστάθηκε με γάλα, όταν και η γάτες άρχισαν να γίνονται περισσότερο κατοικίδιες σπιτόγατες και φιλικές προς τους ανθρώπους. Και μην σας κάνει καθόλου εντύπωση που ένα τόσο επικίνδυνο πλάσμα καλείται από τις μανάδες για να νανουρίσει τα βλαστάρια τους. Μην ξεχνάτε πως ο ύπνος και ο θάνατος έχουν πολλά κοινά και ένας μαγικός γάταρος που ζει μεταξύ των κόσμων ίσως και να ναι ο καταλληλότερος νανουριστής του κόσμου! Άλλωστε οι παλιοί συνήθιζαν να χρωματίζουν με τρομακτικές ιστορίες τα παιδικά νανουρίσματα. Και για του λόγου το αληθές θα κλείσουμε με ένα υπέροχο δείγμα.
Πηγές :
- “Russian folk tales” Гослитиздат, Moscow , 1957
- “The Seeds of Kindness: Russian Tales and Folk Proverbs” Szuwalow Illinois 1988
+ There are no comments
Add yours