Η Κάθοδος της Ινάννα

Η κάθοδος τη Ινάννα είναι ένας μύθος με πολλές εκδοχές και ερμηνείες σε πολλά επίπεδα. Όπως άλλωστε και κάθε μύθος που σέβεται τον εαυτό του. Πέραν από την προφανή σύνδεση του μύθου αυτού με τον ετήσιο κύκλο της γης και τη γονιμότητά της, ήθελα να μείνω σε μια πιο προσωπική-γυναικεία προσέγγιση αυτού.

Όπως σε κάθε μυητικό ταξίδι, έτσι κι εδώ, όλα ξεκινούν από μια βασανιστική αίσθηση πως δεν ανήκουμε πραγματικά πουθενά. Αυτό που ήμασταν σίγουροι πως ήμασταν έχει αρχίσει να καταρρέει, ψάχνουμε την επιβεβαίωση εκεί που δεν θα τη βρούμε, μένουμε ξεκρέμαστοι. Και τολμούμε! Ρισκάρουμε! Κάνουμε το βήμα προς το άγνωστο!

Ινάννα:

«Εγώ είναι η γυναίκα που εκείνος γέμισε τρόμο…
Που με γέμισε, τη Θεά των ουρανών, με ταραχή…
Εγώ, η γυναίκα που περιδιαβαίνει τη χώρα- πες μου πού είναι το σπίτι μου;
Πες μου που είναι η πόλη όπου μπορώ να ζήσω…
Εγώ, που είμαι κόρη σου…η ιερόδουλη, εγώ που είμαι η νύφη σου- πες μου που είναι το σπίτι μου…
Το πουλί έχει τη φωλιά του, όμως εμένα -τα μικρά μου σκόρπισαν.
Το ψάρι βρίσκεται σε ήσυχα νερά, όμως για μένα δεν υπάρχει αναπαυτήριο.
Ο σκύλος ξαπλώνει στο κατώφλι, όμως εγώ – δεν έχω κατώφλι.»

Η κάθοδος

Η Ινάννα, Θεά της γονιμότητας, του έρωτα, του πολέμου, του Ουρανού και της γης, εγκαταλείπει ουρανό και Γη για να κατέλθει στον κόσμο των νεκρών! Εγκαταλείπει τους επίγειους ναούς της και ετοιμάζεται! Στολίζεται με αντικείμενα που τονίζουν την εξουσία της και τη θηλυκότητά της, τυλίγεται στην βασιλικό της μανδύα και ξεκινάει για τον άλλο κόσμο απαστράπτουσα. Δίνει διαταγές στην πιστή της βοηθό για το πως πρέπει να δράσει σε περίπτωση που δεν καταφέρει να γυρίσει από τον προορισμό της και συνεχίζει την πορεία της προς τον κάτω κόσμο.

Φτάνοντας στις εξώτερες πύλες κρούει τη θύρα και απαιτεί με δυνατή φωνή να εισέρθει. Όταν ο φύλακας τη ρωτά το λόγο που βρίσκεται εκεί, εκείνη του λέει πως επιθυμεί να παραστεί στην κηδεία του συζύγου της αδερφής της Ερεσιγκάλ. Η Ερεσιγκάλ είναι η παράδοξη βασίλισσα της χώρας απ΄όπου δεν υπάρχει γυρισμός, η σκοτεινή κυρά της χώρας των νεκρών. Μόλις ο φύλακας της πύλης της μεταφέρει το αίτημα της Ινάννα, η Ερεσιγκάλ εξαγριώνεται, χτυπάει τον μηρό της και δαγκώνει τα χείλη της. Νιώθει απειλή, θυμό, το πάνω εισβάλει στο κάτω! Τι θράσσος! Τελικά διατάσσει τον φύλακα να αφήσει την Ινάννα να περάσει μία-μία της πύλες, αφαιρώντας κάθε φορά από ένα βασιλικό στολίδι.

Κάθε φορά που η Ινάννα έχανε κι από ένα κομμάτι της βασιλικής της ταυτότητας ζητούσε από το φύλακα εξηγήσεις, όμως εκείνος δεν της έδινε καμία.

«Ησυχία Ινάννα, οι τρόποι του κάτω κόσμου είναι τέλειοι και δεν τελούν υπό αμφισβήτηση» της έλεγε κάθε φορά.

Στο βασίλειο των νεκρών

Γυμνή και με το βλέμμα χαμηλωμένο η Ινάννα μπήκε στην αίθουσα του θρόνου της αδερφής της. Η Ερεσιγκάλ σηκώνεται αργά από το θρόνο της καθώς η Ινάννα την πλησιάζει. Οι ανελέητοι κριτές του κάτω κόσμου που πλαισιώνουν την Ερεσιγκάλ την κρίνουν. Τότε η Ερεσιγκάλ κάρφωσε την Ινάννα με το βλέμμα του θανάτου, της πέταξε λέξεις οργής και κραυγές ενοχής. Όλες οι καταστροφικές δυνάμεις της Ερεσιγκάλ επενεργούν στην Ινάννα με καταιγιστικό τρόπο και τη μετατρέπουν σε πτώμα. Η Θεά της γης και του ουρανού υποβιβάζεται στην αρχέγονη κατάσταση της αδρανούς ζωώδους ύλης υποδεχόμενη παθητικά τη μοίρα της και υποτάσσεται στη φθορά. Το πτώμα της Θεάς κρέμεται από το γάντζο στον στύλο και σαπίζει.

Επειδή όμως ακριβώς δεν αντιστέκεται σε αυτήν την καταλυτική δύναμη που σκάει με μανία πάνω της, αφήνεται στην ισχυρά μεταμορφωτική, μυητική διαδικασία που λαμβάνει χώρα. Παραδίνεται στην τρομακτική και άλογη άβυσσο που είναι η αρχή και το τέλος και η βάση όλης της ύπαρξης. Η Ερεσιγκάλ ζητά την υπέρτατη θυσία, το θάνατο του δυσλειτουργικού εγώ και την καταστροφή όλων όσων στέκονται εμπόδιο σ αυτό. Απαιτεί παράδοση άνευ όρων στην οδυνηρή μεταμόρφωση, την χωρίς καμία εγγύηση μυητική πορεία. Η Ινάννα όμως δεν αντιστέκεται, δεν εξαγριώνεται με την ταπείνωση της, δεν αμύνεται απέναντι στις ανελέητες και ενστικτώδης δυνάμεις της Ερεσιγκάλ.

Η Ερεσιγκάλ είναι η έκφανση του σκιώδους εαυτού, όλα όσα εξορίζουμε, απορρίπτουμε, υποτιμούμε και αρνούμαστε από όσα είμαστε. Γι αυτό μπροστά της βιώνουμε φόβο, νιώθουμε άβολα και αποφεύγουμε κάθε επαφή μαζί της. Η Ερεσιγκάλ είναι η σκοτεινή Θεά, η τρομερή μητέρα που αφανίζει, αλλά και στηρίζει, αυτή που θα συναντάμε κάθε φορά που βουτάμε στο σκοτάδι μας. Είναι αυτή που θα βαλθεί αδυσώπητα ενάντια σε ό,τι σαπίζει μέσα μας και θα το κρεμάσει από τον γάντζο. Όχι όμως για να διασκεδάσει, αλλά γιατί αυτό χρειάζεται να γίνει και εκείνη γνωρίζει πώς να το κάνει.

Σκοτάδι και φως

Η Ερσεσιγκάλ είναι το συμπλήρωμα της Ινάννα, οι δυό μαζί διαμορφώνουν το ολοκληρωμένο πρότυπο του αρχέγονου θηλυκού. Η Ινάννα είναι η ζωτική δύναμη που μοιράζεται και αλληλεπιδρά με τον κόσμο. Η Ερεσιγκάλ είναι η ζωτική δύναμη που επιστρέφει στον εαυτό της και καθιστά τη γυναίκα ικανή να επιβιώνει μόνη της. Η Ινάννα είναι ο ουρανός και η γη, η χαρά και ο αισθησιασμός. Η Ερσιγκάλ είναι το άγνωστο, το γκέμισμα των ψευδαισθήσεων, ο αδέκαστος κριτής και το ένστικτο. Η σκοτεινή Ερεσιγκάλ αντικρίζει το φως της στην Ινάννα , την αγάπη της και το πάθος της και η φωτεινή Ινάννα αντικρίζει στην Ερεσιγκάλ τον πόνο της, τη θλίψη της και την οργή της.

Όσο η Ινάννα σαπίζει στον γάντζο για τρείς μέρες και τρεις νύχτες, την Ερεσιγκάλ την πιάνουν πόνοι γέννας. Ξεκινάει μια διαδικασία που επηρεάζει και τις δύο. Η βοηθός της Ινάννα, ακολουθώντας τις οδηγίες της και με τη βοήθεια ενός θεού στέλνει άφυλες – ουδέτερες μοιρολογίστρες, να παραστούν στο βάσανο της Ερεσιγκάλ. Ο πόνος, η οργή και η καταπίεση γίνονται αποδεκτά χωρίς ίχνος κρίσης από τις μοιρολογίστρες.Κάποιος γίνεται μάρτυρας της οδύνης, η Ερεσιγκάλ δέχεται ίσως για πρώτη φορά συμπόνοια. Καθώς η άγνοια, ο φόβος και η αλαζονεία πεθαίνουν , ένας νέος εαυτός γεννιέται. Μια αλχημική ένωση του σκοταδιού και του φωτός.

Γιατί κατέβηκε τελικά η Ινάννα στον κάτω κόσμο;

Ποιος ήταν όμως ο σύζυγος της Ερεσιγκάλ, ο Γκουγκαλάνα; Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι η σκοτεινή αρσενική δύναμη που θέλει να υποτάξει το θηλυκό, αδιαφορώντας για το αν θα το συντρίψει. Η κάθοδος της Ινάννα αφορά εκτός των άλλων και την αναμέτρηση της με την πατριαρχική σκιά. Κατεβαίνει στολισμένη με όλα τα θελκτικά της σύμβολα ίσως έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού της να τον αναστήσει, όμως τελικά γίνεται μάρτυρας του θανάτου του και υποκύπτει και στο δικό της. Αντικρίζει την απωθημένη και εξοβελισμένη γυναικεία δύναμη που κατέχει η Ερεσιγκάλ, ανοίγεται σ’ αυτήν.

Ο Θάνατος του Γκουγκαλάνα συμβολίζει την απομυθοποίηση του κυριαρχικού αρνενικού μέσω του οποίου μόνο η γυναικεία δύναμη αποκτά κοινωνική αποδοχή. Και η Ινάννα καλείται να παραστεί σε αυτή την αποκαθήλωση των στενών κοινωνικών πλαισίων. Και μ αυτόν τον τρόπο μυείται στην σκοτεινή πλευρά της δύναμης του θηλυκού. Η κάθοδος της Ινάννα είναι ένα κάλεσμα για να αγκαλιάσει κάθε γυναίκα την ολότητα του εαυτού της. Να απαγκιστρωθεί από μοτίβα που την εγκλωβίζουν και να αποταυτιστεί από όσα νόμιζε πως έχουν αποκλειστική σημασία. Μ αυτόν τον τρόπο καλείται να ανακαλύψει πως είναι πολλά περισσότερα και πολλά λιγότερα από όσα έχει μάθει πως είναι. Μέσα από αυτήν την μεταμόρφωση, η Ινάννα θα ανέλθει και θα αντιμετωπίσει τον κόσμο αναγεννημένη. Αλλά ας αφήσουμε αυτό το κομμάτι του μύθου για μια πιο ανοιξιάτικη μέρα.