Wicca: ξετυλίγοντας ένα Θελημικό νήμα

Η Golden Dawn ήταν αδιαμφησβήτητα ένας μαγνήτης σπουδαίων προσωπικοτήτων του καλλιτεχνικού και λογοτεχνικού χώρου του 19^ου και 20^ου αιώνα κ.χ. εκτός άλλων. Ο W. B. Yeats, ο A. Machen, ο A. Blackwood και άλλες εξέχουσες προσωπικότητες συναντιούνταν στις μυστικές συνάξεις τους. Το μαγικό αυτό τάγμα εστιάζει στη μελέτη του εσωτερισμού, του ερμητισμού και του μεταφυσικού με σκοπό την πνευματική εξέλιξη των μελών του. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον γνωρίστηκαν ο A. Crowley και ο G. Gardner. O πρώτος δημιούργησε το Θέλημα και ο δεύτερος τη Wica, γνωστή πλέον ευρέως ως Wicca.

Η Αρχαία θρησκεία των μαγισσών

Ένα τρίτο πρόσωπο που εμπλέκεται στην υπόθεση είναι η γνωστή αρχαιολόγος M. Murray, η οποία κάπου στη δεκαετία του 1920 διατύπωσε μια θεωρία σχετικά με μια υποτιθέμενη αρχαία θρησκεία των μαγισσών της Ευρώπης. Ήθελε να αποδείξει πως μέσα σε όλες τις ομολογίες που είχε αποσπάσει η Ιερά εξέταση από τους κατηγορούμενους για μαγεία, με όλη τη σωματική και ψυχολογική βία που χρησιμοποιούσε για το σκοπό αυτόν, υπήρχαν αλήθειες που οδηγούσαν σε αποκάλυψη καλά κρυμμένων μαγικών μυστικών.

Οι επικλίσεις σε κάποιον κερασφόρο Θεό, η σφράγιση συμφωνιών με υπερφυσικές οντότητες, οι συνάξεις μαγισσών γύρω από φωτιές για την τέλεση των ξέφρενων Sabbats τους είναι στοιχεία που όντως συναντώνται σε πολλές παγανιστικές προχριστιανικές κοινωνίες με κάποιον παρόμοιο τρόπο. Η Murrey λοιπόν ισχυριζόταν πως οι μάγισσες και οι μάγοι που κατηγορούνταν από την εκκλησία ήταν πιστοί μιας πανάρχαιας ενιαίας θρησκείας, την οποία ονόμασε «Παλιά Θρησκεία»

Στην πορεία αποδείχθηκε πως η Murray έκανε μια λανθασμένη υπόθεση. Αν και στην προχριστιανική εποχή υπήρχαν πολλά λατρευτικές παγανιστικές παραδόσεις σε όλην την Ευρώπη, αυτές ποτέ δεν ήταν οργανωμένες σε μια πανευρωπαϊκή αρχαία θρησκεία. Μάλιστα δεν υπήρχε αυτή η θρησκεία ούτε καν στον Μεσαίωνα. Ποτέ οι μάγισσες δεν οργανώθηκαν υπό μια αρχαία θρησκεία!

Όμως τη δεκαετία του 1920 ξεφύτρωσαν πολλές ομάδες μαγισσών, αυτοχαρακτηριζόμενες ως Covens και που ακολουθούσαν μια υποτιθέμενη Αρχαία Θρησκεία, η οποία επιβίωνε τόσους αιώνες μυστικά και κρυφά από τα ακατάλληλα βλέμματα. Περιττό να πω πως μεγάλο μέρος της Παλιάς -νέας Θρησκείας μαγισσών στηρίχτηκε στη μαγική παράδοση της Golden Down, τη φιλοσοφία του Θελήματος και σε άλλα μαγικά συστήματα της εποχής και δεν ήταν καθόλου αρχαία.

Ο Μάγος, εσωτεριστής και Wiccan

Μέσα σ’ όλο αυτό το κλίμα κάνει την εμφάνισή του ένας μάγος και εσωτεριστής, αρκετά μορφωμένος και με έντονη διάθεση να πειραματιστεί και να δοκιμάσει διάφορα πνευματικά μονοπάτια. Ήταν τέκτονας και είχε διασυνδέσεις με Ροδόσταυρους και μέλη της Golden Dawn, ενώ κατάφερε να γίνει μέλος σε ένα από τα Coven της περίφημης Παλιάς Θρησκείας, το επονομαζόμενο New Forest, το οποίο χρησιμοποιούσε τελετουργικά τυπικά της Golden Dawn.

Ο Εσωτεριστής αυτός ονομάζονταν G. B. Gardner και μια από τις λιγότερο γνωστές πτυχιές της ζωής του είναι πως ήταν μυημένος στο Ο.Τ.Ο. και μάλιστα του είχε δοθεί άδεια να λειτουργεί ως Master μιας ομάδας «Minervals». Υπάρχει μάλιστα μια σύγχυση όσον αφορά τον βαθμό που κατείχε ο Gardner στο Ο.Τ.Ο. Μετά το θάνατο του A. Crowley (1948 κ.χ.) ο Gardner σε ένα γράμμα του προς την Frieda Harris, ισχυρίζεται πως ήταν ο Grand Master του Ο.Τ.Ο. για την Ευρώπη. Αυτό όμως δεν υποστηρίζεται από κανένα έγγραφο που έχει έρθει στο φως ως τώρα.

O Gardner, έχοντας ασχοληθεί ερασιτεχνικά με την ανθρωπολογία ήταν εξοικειωμένος με διάφορες αρχαίες Παραδόσεις όπως η Κέλτικη, η Ελληνική και η Αιγυπτιακή. Τα αρχαία αυτά συστήματα ήταν βασισμένα στις παλίρροιες της φύσης και συγκεκριμένα τους αγροτικούς κύκλους. Οι κύκλοι του Ηλίου, της Σελήνης, ο θερισμός, το κυνήγι και η γονιμότητα αποτελούσαν τον κεντροπυρήνα των μαγικοθρησκευτικών αυτών συστημάτων.

Από τη μια οι πρακτικές του συστήματος της Χρυσής Αυγής και του Θελήματος και από την άλλη οι επιρροές από αρχαία Παγανιστικά συστήματα φτιάξανε ένα έδαφος πάνω στο οποίο ο Gardner πάτησε για να φτιάξει αυτό το νέο σύστημα που ονόμασε Wica. Προσπάθησε μέσα από τις μαγικές εργασίες που έκανε με το New Forest coven να δώσει μια νέα μορφή στην τελετουργική μαγεία και να στρέψει την πνευματική αναζήτηση των ανθρώπων όχι ψηλά προς έναν άγνωστο και απρόσωπο θεό, αλλά κάτω και γύρω τους προς αναζήτηση του θείου.

Θελημικές επιρροές

Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα κάποια πράγματα που βασίζονται σε γραπτά κείμενα. Κατά τη μελέτη μου στο τυπικό της μύησης του Τρίτου βαθμού της Garderian Wicca, στην οποία εμπεριέχεται το Great Rite, δεν μπόρεσα παρά να εντοπίσω την κραυγαλέα ομοιότητα κάποιων σημείων της με τη Γνωστική λειτουργία του Θελήματος. Εστιάζοντας στον ενθρονισμό της Ιέρειας στο βωμό και στην ευλογία των κέικς και του οίνου, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τις ομοιότητες. Πέραν των συμβολικών κινήσεων που υπάρχουν και στα δυο, οι δύο τελετές μοιράζονται και ίδιες επικλίσεις.

Επιπλέον, ο έκδηλος διθεϊσμός της Κυρίας και του Κυρίου στα κείμενα του G. Gardner ταιριάζει πολύ με την εμφάνιση της Nuit και του Hadid στο βιβλίο του Νόμου του Θελήματος, όπως και οι ρόλοι του Ιερέα και της Ιέρειας στη Γνωστική Θελημική λειτουργία με τους ρόλους της Αρχιέρειας και του Μάγου στις τελετές της Wicca. Παραθέτω αυτούσια κάποια κομμάτια από τα κείμενα του G. Gardner ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μια ιδέα:

O Circle of Stars,
Whereof our father is by the younger brother,
Marvel beyond imagination , soul of infinite space,
Before whom time is ashamed, the mind bewildered, and the understanding dark,
Not unto Thee may we attain unless Thine Image be Love.
Therefore by seed and root, and stem and bud,
And leaf and flower and fruit do we invoke thee,
O Queen of Space, O Jewel of Light,
Continuous one of the heavens;
Let it be ever thus
That men speak not of Thee as One, but as None;
And let them not speak of Thee at all, since Thou art continuous.”

Αυτό είναι κάτι που πολλοί wiccans θα αναγνωρίσουν, όμως δεν ξέρουν πως βρίσκεται σχεδόν αυτούσιο στη Γνωστική Λειτουργία του Θελήματος, ειπωμένο από τα χείλη του ιερέα.

Ακόμη ένα σημείο που γνωρίζουν καλά οι Wiccans από την τελετή τους Cakes and Ale “O Queen most secret, bless this food unto our bodies, bestowing health, wealth, strength, joy, and peace, and that fulfillment of Will, and Love under Will, which is perpetual happiness.” Εμπεριέχει μέρος του Θελημικού : «Love is the law, love under Will”.

Η ίδια η τελετή “Cakes and Ale” των Wiccans, ώντας μια ευχαριστία, την οποία δεν συναντούμε μόνο στο Θέλημα, αλλά και σε άλλα συστήματα όπως και στον Χριστιανισμό, αναλύεται στο “Magick in Theory and Practice”. Εκεί ο A.Crowley αναφέρει πως η θεϊκή ευχαριστία χρησιμοποιεί τα δύο παθητικά στοιχεία, τη Γη και το Ύδωρ, το πεντάκτινο και το κύπελο, συχνά αποδιδόμενα και στον Ήλιο για το κέικ και αφιερωμένο στον Βάκχο ο οίνος. Ή πάλι, το κέικ στη σάρκα και ο οίνος στο αίμα. Συστήνεται δε σε κάθε μάγο να καταναλώνει κάποιο είδος θεϊκής ευχαριστίας σε καθημερινή βάση, όπως τελώντας το Mass of the Phoenix, δημιουργώντας έτσι στη ζωή του κάθε μια μέρα έναν πλήρη κύκλο κατά τον οποίο η δύναμη εκτείνεται και επαναπροσλαμβάνεται από τον μάγο. Με αυτόν τον τρόπο ο μάγος γεμίζει με τη θεϊκή δύναμη, τρέφεται από αυτήν, μεθάει από αυτήν. Το θνητό του σώμα του μέρα με τη μέρα γίνεται ο ενσαρκωμένος θεός.

Ο καθαγιασμός των κέικς και του κρασιού υπάρχει ως βασικό τελετουργικό κομμάτι μεγαλύτερων τελετών στο Βιβλίο των Σκιών του G. Gardner. Προηγείται ή έπεται από κάθε είδος λατρευτικής ή μαγικής πράξης. Είναι το σώμα και το αίμα του Κυρίου, ευλογημένο από τη δύναμη της Κυρίας και καταναλώνεται από όλους τους μάγους που συμμετέχουν στην τελετή. Σκοπός του τελετουργικού είναι η συνειδητοποίηση του μοναδικού και υψηλότερου μυστηρίου της Wicca: την υλοποίηση του θεού και της Θεάς μέσα στη σάρκα.

Ένα άλλο κομμάτι με κραυγαλέες ομοιότητες είναι αυτό του «The Charge of the Goddess” του G. Gardner με διάφορα σημεία από το βιβλίο του Νόμου του Α. Crowley. Η τελετή του G. Gardner λέει:

«Now listen to the words of the Great Mother, who was of old also called among men Artemis, Astarte, Athene, Dione, Melusine, Aphrodite, Cerridwen, Dana, Arianrhod, Isis, Bride, and by many other names.

“Whenever ye have need of any thing, once in the month, and better it be when the moon is full, then shall ye assemble in some secret place, and adore the spirit of me, who am Queen of all witches. There shall ye assemble, ye who are fain to learn all sorcery, yet have not won its deepest secrets; to these will I teach things that are as yet unknown. And ye shall be free from slavery; and as a sign that ye be really free, ye shall be naked in your rites; and ye shall dance, sing, feast, make music and love, all in my praise. For mine is the ecstasy of the spirit, and mine also is joy on earth (συγκρίνετε με Book of the Law 1:13, 1:53, and 1:58 ); for my law is love unto all beings. Keep pure your highest ideal; strive ever towards it, let naught stop you or turn you aside; for mine is the secret door which opens upon the land of youth, and mine is the cup of wine of life, and the cauldron of Cerridwen, which is the Holy Grail of immortality. I am the gracious Goddess, who gives the gift of joy unto the heart of man. Upon earth, I give the knowledge of the spirit eternal; and beyond death, I give peace, and freedom, and reunion with those who have gone before. Nor do I demand sacrifice (συγκρίνετε με Book of the Law 1:58); for behold, I am the Mother of all living, and my love is poured out upon the earth.”

Hear ye the words of the Star Goddess; she in the dust of whose feet are the hosts of heaven, whose body encircles the universe.

“I am the beauty of the green earth, and the white moon among the stars, and the mystery of the waters, and the desire of the heart of man. Call unto thy soul; arise and come unto me; for I am the soul of nature, who gives life to the universe. From me all things proceed, and unto me all things must return; and before my face, beloved of Gods and of men, let thine innermost divine self be enfolded in the rapture of the infinite. Let my worship be within the heart that rejoiceth; for behold, all acts of love and pleasure are my rituals. And therefore let there be beauty and strength, power and compassion, honour and humility, mirth and reverence within you (συγκρίνετε με Book of the Law 2:20 ). And thou who thinkest to seek for me, know thy seeking and yearning shall avail thee not unless thou knowest the mystery: that if that which thou seekest thou findest not within thee, thou wilt never find it without thee. For behold, I have been with thee from the beginning; and I am that which is attained at the end of desire.»

Ίσως το πιο γνωστό κείμενο ανάμεσα στους Wiccans είναι το «The Wiccan Rede», ένα ποίημα που καταλήγει στη φράση:

«Eight words the Wiccan Rede fulfill,

An it harm none, Do what thou Wilt».

Η οποία φράση φαίνεται σκανδαλιστικά να ομοιάζει με το Θελημικό νόμο «Do what thou Wilt shall be the whole of the Law». Αυτός ο νόμος δεν είναι βέβαια ένας θρησκευτικός νόμος, αλλά μάλλον ένας ηθικός κώδικας. Δυστυχώς η λέξη Wilt, παρερμηνεύεται από μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων, με αποτέλεσμα να επικρατεί μια σύγχυση άνευ προηγουμένου. Αλλά από την άλλη έτσι είναι αυτά τα πράγματα. Πολλοί έχουν την πρόσβαση σε πληροφορίες, αλλά ελάχιστοι έχουν το υπόβαθρο για να τις κατανοήσουν και πόσο μάλλον να τις χρησιμοποιήσουν. Εδώ δεν είναι σαφώς το κατάλληλο μέρος για περαιτέρω ανάλυση! Θα πω ωστόσο, πως προς μεγάλη απογοήτευση πολλών Wiccans, ο Νόμος δεν υπονοεί σε καμμιά περίπτωση να κάνουν ό,τι θέλουν. Ούτε όμως σημαίνει να φοβούνται μην προσβάλλουν διαρκώς κάποιον. Ευτυχώς για όσους έχουν όρεξη να κατανοήσουν την ουσία του Νόμου, υπάρχουν πολλές αναφορές σε αυτόν σε διάφορα κείμενα του Θελήματος.

Οι κοινές ρίζες στην Golden Dawn

Πέρα από όποιες ομοιότητες στη φιλοσοφία τους, στην κοσμοθέασή τους και στις τελετουργίες τους, η Wicca και το Θέλημα μοιράζονται και πολλές ομοιότητες στην τελετουργική τους μαγεία, η οποία έχει βάση στα τελετουργικά της Golden Dawn. Εδώ ο G. Gardner δανείστηκε τη χρήση των τεσσάρων στοιχείων με τα τέσσερα τέταρτα του μαγικού κύκλου, όπως επίσης και τη χάραξη των πενταγράμμων. Οι φύλακες των παρατηρητηρίων που συχνά καλούν οι Wiccans προέρχονται κατευθείαν από την Ενωχιανή μαγεία.

Φυσικά όλοι δανείζονται από κάπου στοιχεία και τα ενσωματώνουν στην κοσμοθέασή τους, στις μαγικές και θρησκευτικές τελετές τους! Έτσι εξελίσσονται όλες οι ζωντανές παραδόσεις. Το μόνο πρόβλημα με τον G. Gardner ήταν πως προσπάθησε να παρουσιάζει μια υποτιθέμενη αρχαία προέλευση όλων όσων πρέσβευε και όλων όσων χρησιμοποιούσε στο δικό του σύστημα της Wicca. Βασιζόμενος και στη λανθασμένη θέση στης M. Murray έφτιαξε ένα γυαλιστερό παραμύθι, χωρίς όμως δικές του ρίζες. Έδωσε όμως στο ευρύ κοινό αυτό για το οποίο διψούσε και αυτό το οποίο έψαχνε απεγνωσμένα: το παραμύθι.

Δεν έγραψα τούτο εδώ το άρθρο ως μια επίθεση στη πίστη της Wicca, αλλά ως μια προσπάθεια να δουν, όσοι θέλουν, πιο καθαρά κάποια γεγονότα, κάποιες συνδέσεις και να κρίνουν έπειτα μονάχοι τι θα κάνουν με αυτές τις πληροφορίες και τους συσχετισμούς. Κλείνοντας να επισημάνω πως δεν είμαι καθόλου κατά του θρησκευτικού και πολιτιστικού συγκρητισμού, αρκεί να έχει υγιείς βάσεις και ειλικρινή θεμέλια. Αφεθείτε να μαγευτείτε, αλλά χωρίς να πετάτε την κριτική σκέψη στην άκρη, γιατί αυτό το κάνουν μόνο όσοι επιτρέπουν στο φανατισμό να τούς οδηγεί.