Πλάσματα του Αλλόκοσμου: Bogart

Οι περισσότεροι από μας είχαμε γνωριστεί με το Boggart όταν έβγαινε από μια ντουλάπα στα μαθήματα άμυνας εναντίων των σκοτεινών τεχνών του καθηγητή Lupin, στον μαγικό κόσμο του Harry Potter. Εκεί μάθαμε πως το πλάσμα αυτό δεν έχει ορισμένη μορφή αλλά λαμβάνει τη μορφή που θα εμπνεύσει τον μεγαλύτερο φόβο στον μάγο που θα βρεθεί μπροστά του. Αυτό συνειρμικά μου θυμίζει πως στη βόρεια Αγγλία του δικού μας κόσμου υπάρχει η δοξασία ότι το Bogart δεν πρέπει ποτέ να ονομαστεί, γιατί αν του δοθεί ένα όνομα, θα γίνει ανυπάκουο, ανεξέλεγκτο και χαοτικό.

Στην Κέλτικη μυθολογία, το Bogart (bogan, bogle, ή boggle) είναι ένα οικιακό πνεύμα, μερικές φορές άτακτο, κάποιες άλλες φορές βοηθητικό. Στην παράδοση της βόρειας Αγγλίας, το Bogart είναι ένας ιδιαιτέρως σκανδαλιάρικος τύπος ξωτικού. Λέγεται πως σέρνεται στα κρεβάτια των ανθρώπων τη νύχτα και βάζει το γλοιώδες χέρι του στα πρόσωπά τους και μερικές φορές ξεστρώνει τα σεντόνια. Άλλες φορές τραβάει τα αυτιά των ανθρώπων και ανοιγοκλείνει πόρτες και παράθυρα με ιδιαιτέρως φασαριόζικό τρόπο. Κάποιες φορές όμως οι σκανταλιές τους δεν είναι τόσο αθώες. Μπορεί να βάλουν τρικλοποδιά σε κάποιον με σκοπό να τον τραυματίσουν άσχημα ή και να τον σκοτώσουν, ενώ στο ρεπερτόριό τους υπάρχουν ακόμη και οι απαγωγές παιδιών.

Στα αγροτόσπιτα είναι ο συνήθης ύποπτος για ό,τι αντικείμενο χάνεται. Μια από τις αγαπημένες του ασχολίες είναι να ενοχλεί τα ζωντανά των αγροτών, να ανοίγει τις πόρτες των εριφίων και να λύνει τα άλογα. Γι’ αυτό το λόγο σήμερα η λέξη Bogart είναι ρήμα που σημαίνει κλέβω, παίρνω περισσότερα από το νόμιμο μερίδιο, ή αρνούμαι να μοιραστώ. Για να προστατευτούν από αυτόν τον κατεργάρη κρεμούσαν στην πόρτα του σπιτιού ένα πέταλο αλόγου.

Ο όρος Hobgoblin ανιχνεύεται πρώτη φορά πίσω στα 1530κ.χ. και εμπεριέχει το συνθετικό Hob που σημαίνει elf, δηλαδή ξωτικό και τον όρο Goblin που είναι επίσης ένα αλλοκοσμικό πλάσμα πιο κοντά στους δικούς μας καλικάντζαρους, αν και είναι πολύ δύσκολο να το ορίσουμε στη γλώσσα μας λόγω έλλειψης λέξεων που να ταιριάζουν επακριβώς. Όλα τα Hobgoblins φαίνονται να είναι μικρόσωμα, τριχωτά, ανθρωπόμορφά οικιακά πλασματάκια, συγγενικά με τα Brownies, με τη διαφορά πως είναι λιγότερο αγαθιάρικά και πιο πειραχτήρια και έχουν την ικανότητα να αλλάζουν μορφές. Όλα αυτά τα οικιακά αλλοκοσμικά πλάσματα είναι συχνά πρόθυμα να βοηθήσουν στις δουλειές του σπιτιού και της φάρμας με αντάλλαγμα ένα πιάτο φαί.

Τα Hobgoblins μπορεί να γίνουν αρκετά τρομακτικά και επικίνδυνα εν δυνάμει. Στο Lancashire και το Yorkshire είναι γνωστά ως Dobbies. Οι φάρσες τους μοιάζουν πολύ με αυτές των Boggarts και βάζουν πολύ συχνά σε μπελάδες την οικογένεια. Ακόμη κι αν οι οικογένεια αυτή αποφασίσει να μετακομίσει για να γλιτώσει από τον μπελά, θα διαπιστώσει με τρόμο πως το Dobby τους έχει ακολουθήσει, γιατί θεωρεί τον εαυτό του πως ανήκει στην οικογένεια αυτή. Στηn Ουαλία υπάρχουν τα Bwbachod (ενικός Boobach), ενώ στη Σκωτία ένα τέτοιο πλάσμα το λένε Bauchan ή Bogan. Και όλα αυτά τα σπιτικά ξωτικά παρατηρούμε πως έχουν κοινές ρίζες στις ονομασίες τους και πολύ παρόμοια χαρακτηριστικά. Και το boggart λοιπόν ανήκει στην κατηγορία αυτή των οικιακών αλλοκοσμικών πειραχτηριών που αποτελούσαν μέρος του σπιτικού, πολύτιμοι βοηθοί ή ανεκδίκητοι μπελάδες. Αν και υποψιάζομαι πως τον μεγαλύτερο ρόλο για το τι χαρακτήρα θα εκφράσουν αυτά τα πλασματάκια τον παίζει η προσωπικότητα των μελών της εκάστοτε οικογένειας και η ενέργεια του χώρου.