Νηστεία & Μυήσεις (Μέρος 4ο)

Μια από τις ερωτήσεις που λαμβάνω συχνά όταν συζητάμε στην Σύναξη του Όφιου Ερμή το θέμα των μυήσεων από υποψήφιους που ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν την εκπαίδευση τους, είναι το θέμα σχετικά με την Ενδυμασία σε αυτές.

Σκέφτηκα λοιπόν να πιάσω το θέμα αυτό που φαίνεται taboo γιατί συναντάμε αρκετές απόψεις που πλασάρονται ως αλάθητες ενώ στην πραγματικότητα είναι πρακτικές ορισμένων ανθρώπων. Φυσικά, αυτό που απασχολεί πίσω από την ερώτηση για την ενδυμασία, είναι η γυμνότητα, το skyclad, η περιβολή του ουρανού και διάφορες άλλες φράσεις που περιγράφουν την απουσία ρούχων.

Ας κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή πριν φτάσουμε στον πατέρα της Wica, G.B. Gardner που καθιέρωσε την πρακτική.

Η Χρήση της Γυμνότητας στις Τελετουργικές Πρακτικές

Η γυμνότητα ως τελετουργική πρακτική συναντάται σε πολλές θρησκευτικές και μυστικιστικές παραδόσεις, εκφράζοντας πνευματικές αξίες και επιδιώξεις. Από την αρχαία Ελλάδα μέχρι και σε σύγχρονα εσωτερικά τάγματα, η γύμνια χρησιμοποιείται συμβολικά για την καθαρότητα, την ελευθερία και τη σύνδεση με το Θείο και προτειμόταν αντί των συμβολικών στρώσεων που συναντάμε αργότερα ως ενδυμασία.

Αρχαία Ελλάδα

Στην Αρχαία Ελλάδα, η γύμνια συνδεόταν στενά με τον αθλητισμό και τις θρησκευτικές τελετές. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι αθλητές αγωνίζονταν γυμνοί, κάτι που αναδείκνυε την ιδανική κατάσταση της ανθρώπινης φύσης και τη σύνδεση με τους θεούς. Παράλληλα, στα Ελευσίνια Μυστήρια, η γύμνια χρησιμοποιούνταν σε τελετές καθαρμού και μύησης, αντιπροσωπεύοντας την πνευματική προετοιμασία των συμμετεχόντων (Burkert, Greek Religion).

Αρχαία Αίγυπτος

Στην αρχαία Αίγυπτο, επίσης η γυμνότητα εμφανίζεται σε τελετές που σχετίζονται με τη θρησκευτική καθαρότητα και την επικοινωνία με τους θεούς. Ορισμένες τελετουργίες γονιμότητας και αναγέννησης περιλάμβαναν ιερείς που ήταν γυμνοί ή φορούσαν ελάχιστη ενδυμασία, υποδηλώνοντας την πνευματική τους ετοιμότητα και αφοσίωση (Shafer, Religion in Ancient Egypt; Sauneron, The Priests of Ancient Egypt).

Αίρεση Ντιγκαμπάρα (Digambara Jainism)

Η αίρεση Ντιγκαμπάρα στον Ινδουισμό που εμφανίζεται περί τον 4ο αιώνα Π.Κ.Χ., γνωστή για την πρακτική της μετάληψης μέσω της γυμνότητας, είναι μια σημαντική παράδοση του Τζαϊνισμού. Οι Ντιγκαμπάρα γιόγκι και μοναχοί αποποιούνται οποιουδήποτε ενδυμασίας, θεωρώντας ότι η γύμνια συμβολίζει την απελευθέρωση από τον κόσμο και την υλική ύλη. Η γυμνότητα σε αυτή την παράδοση δεν είναι μόνο πράξη καθαρμού αλλά και τρόπος διατήρησης της απόλυτης πνευματικής ελευθερίας και εσωτερικής γαλήνης (Jaini, The Jaina Path of Purification).

Δρυϊδισμός

Οι Δρυΐδες, αρχαίοι ιερουργοί και πνευματικοί ηγέτες των Κελτών, χρησιμοποιούσαν τη γυμνότητα σε κάποιες από τις τελετουργίες τους, αν και η ακριβής φύση και έκταση αυτής της πρακτικής δεν είναι πάντα σαφής. Στους Δρυΐδες, η γύμνια ενδεχομένως να συνδεόταν με την αποδοχή της φυσικής κατάστασης του ανθρώπου και τη σύνδεση με την πρωταρχική ενέργεια της φύσης. Το αρχαίο τους πνευματικό σύστημα αναγνώριζε την ιερότητα της φύσης και του κόσμου γύρω τους, και η γυμνότητα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως μέσο για την ενίσχυση της αίσθησης της ενότητας με τη γη και τις δυνάμεις της φύσης αντί της όποιας ενδυμασίας μπορεί να φανταζόμαστε σήμερα (MacCulloch, The Religion of the Ancient Celts).

Παγανιστικές Παραδόσεις

Στις νεοπαγανιστικές παραδόσεις, όπως η Wicca και ο Δρυιδισμός, η γυμνότητα χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια τελετών για να υπογραμμίσει τη σύνδεση με τη φύση και την θεότητα. Στη Wicca, σύμφωνα με τον Gardner, η γυμνότητα συχνά συμβολίζει την αφοσίωση και την ελευθερία από τις κοινωνικές περιοριστικές νόρμες, και συνδέεται με τη χρήση της φύσης ως πνευματικού καναλιού (Gardner, Witchcraft Today).

Τάγματα Εσωτερισμού

Σε εσωτερικά τάγματα όπως το O.T.O. και ο Ελευθεροτεκτονισμός εμφανίζονται τελετουργικά που περιλαμβάνουν την αφαίρεση κάποιων ρούχων και την εμφάνιση σημείων του σώματος στα πλαίσια συγκεκριμένης τελετουργίας ενώ άλλα Τάγματα όπως το Τάγμα της Χρυσαυγής (Golden Dawn) χρησιμοποιεί διάφορες περιβολές ως Ενδυμασία για να καλύψει τα διάφορα σημεία.

Ιστορικά βλέπουμε πως η πρακτική υπάρχει από πολύ παλιά και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, γιατί λοιπόν αποτελεί τέτοιο ζήτημα;

Στις παγανιστικές παραδόσεις, η γυμνότητα μπορεί να έχει ποικίλες ερμηνείες και βαθμούς αποδοχής. Στη Wicca, για παράδειγμα, η γύμνια κατά τη διάρκεια τελετών (γνωστή ως «skyclad») συχνά θεωρείται ότι ενισχύει τη σύνδεση με τη φύση και τη θεϊκή ενέργεια. Η γυμνότητα εδώ δεν είναι ταμπού αλλά αντίθετα ενσωματώνεται στις πρακτικές για να συμβολίσει την αφοσίωση και την ελευθερία από κοινωνικές περιοριστικές νόρμες (Gardner, Witchcraft Today).

Από την άλλη πλευρά, σε κάποιες παραδοσιακές ή σύγχρονες παγανιστικές πρακτικές, η γυμνότητα μπορεί να θεωρείται ταμπού ή να μην είναι ευρέως αποδεκτή λόγω των κοινωνικών και πολιτιστικών προτύπων που επηρεάζουν τις πρακτικές τους. Για παράδειγμα, σε ορισμένα δρυιδικά ή γενικά κελτικά δόγματα, η γυμνότητα μπορεί να μην είναι ενσωματωμένη στις τελετουργίες ή μπορεί να είναι περιορισμένη σε συγκεκριμένα πλαίσια που σχετίζονται με την προσωπική ή πνευματική καθαρότητα (MacCulloch, The Religion of the Ancient Celts).

Ελλάδα του Σήμερα

Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να σκεφτούμε τι σημαίνει κοινωνικά και πολιτιστικά πρότυπα που επηρεάζουν τις πρακτικές μας για να μπορέσουμε να δώσουμε μια απάντηση. Καλώς ή κακώς, δεν κρίνω, η Ελλάδα του Σήμερα δεν είναι η Ελλάδα που ίδρυσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες ή η Ελλάδα που έχτισε την Ακρόπολη, αλλά μια Ελλάδα που βίωσε 1600 χρόνια Χριστιανικής Παιδείας, 300 από αυτά υπό τον Οθωμανικό Ζυγό χωρίς να έρθει άμεσα σε επαφή με τον Διαφωτισμό και την Αναγέννηση που συνέβη στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Οι αρχές που έχουμε μεγαλώσει σε ένα μεγάλο σύνολο του πληθυσμού κουβάλα τις αποκρυσταλλωμένες ιδέες της αμαρτίας και της κοινωνικής ντροπής λόγω θρησκευτικής κατήχησης των Βιβλικών Θρησκειών που κατά κύριο λειτουργούν στην χώρα, ενώ παράλληλα με την χρήση των media έχει σεξουαλικοποιηθεί κάθε κομμάτι δέρματος και ενοχοποιηθεί οποιαδήποτε ατέλεια στο σώμα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν μια αίσθηση αβολοσύνης και ανασφάλειας.

Οι εικόνες με τον Gardner ή τον μαθητή του Sanders (ιδρυτή της Alexandrian Wicca) να στέκονται γυμνοί σε διάφορες τελετές δεν είναι κρυφές ή μυστικές. Ο ίδιος ο Gardner είχε μιλήσει επ’αυτού στην συνέντευξη που είχε δώσει το 1957 στον Daniel Farson για το BBC. Ο ίδιος ο Gardner ήταν γυμνιστής άλλωστε.

Είναι όμως αυτή η ενδυμασία που απαιτείται;

Όχι.

Κάποιες παραδόσεις το τηρούν και το εφαρμόζουν ως μοναδική ενδυμασία σε κλειστούς χώρους, άλλωστε οι περισσότερες χώρες έχουν νομοθεσίες που απαγορεύουν τον γυμνισμό αν όχι πλήρως στα περισσότερα δημόσια μέρη. Κάποιες παραδόσεις αντιτίθενται σε τέτοιες πρακτικές τελείως.

Το κύριο επιχείρημα που συναντάμε σε κάθε περίπτωση είναι πως ο γυμνισμός απελευθερώνει τον άνθρωπο από τα επίκτητα – τεχνητά μέσα που δημιούργησε για να προστατευτεί από την έκθεση, αφήνοντας τα δημιουργεί μια άμεση επαφή με το Θείο (όπως και αν αυτό καλείται ανά σύστημα) ενώ ο αντίλογος στέκεται πως αφού ξέρουμε πως όλα είναι ενέργεια, όλα είναι στο μυαλό μας και γιατί να έχει σημασία τι φοράμε;

Στο τρίτο μέρος, αναφέρθηκα στην έννοια της Εναρμόνισης, πώς πιστεύετε εσείς πως συνδέονται αυτές οι δύο έννοιες; Εναρμόνιση και Ενδυμασία.

Όσα και αν φορέσουμε ή δεν φορέσουμε, εξυπηρετούν έναν σκοπό. Ο σκοπός αυτός πραγματώνεται μέσα από τα σύμβολα που επιλέγουμε να αποδώσουμε. Δεν είναι λίγες οι φορές που μια πεντάλφα ή ένας κέλτικος κόμπος ή ακόμα και ένας κύκλος να μας βοηθήσουν να εναρμονιστούμε κατά τις καθημερινές μας πρακτικές. Η πρακτική όμως με άλλους ανθρώπους θα πρέπει να περιλαμβάνει μια βασική αρχή που δίδαξε ανοιχτά ο Gardner αλλά συναντάται στον Εσωτερισμό εν γένει, «Με Τέλεια Αγάπη & Τέλεια Εμπιστοσύνη».

Πώς προέκυψε η φράση και με τι συνεπάγεται, θα τα δούμε στο πέμπτο μέρος. Μείνετε συντονισμένοι και μην ξεχάσετε να κάνει εγγραφή στο newsletter του Pagan Voice για περισσότερες ενημερώσεις και αποκλειστικό περιεχόμενο.

Πηγές:

• Burkert, Walter. Greek Religion. Harvard University Press.
• Shafer, Byron E. Religion in Ancient Egypt: Gods, Myths, and Personal Practice. Cornell University Press
• Sauneron, Serge. The Priests of Ancient Egypt. University of Chicago Press.
• Crowley, Aleister. The Book of the Law. Weiser Books.
• Hines, Steven J. The O.T.O. and the Golden Dawn: The History of the Occult. Llewellyn Publications.
• Regardie, Israel. The Golden Dawn: The Original Account of the Teachings, Rites, and Ceremonies of the Hermetic Order. Llewellyn Publications.
• Grant, Kenneth. The Magical Revival. Skoob Books Publishing Ltd.