Μαγεία στον τροχό του έτους: Η τελετή της Marzanna

Και να που κύλησε και πάλι ο τροχός του έτους φέρνοντάς μας στην Εαρινή Ισημερία, την κορύφωση της Άνοιξης σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις, την αρχή της σύμφωνα με άλλες. Εδώ η άνοιξη δεν ξεπροβάλει δειλά και διακριτικά, αλλά απαιτεί πλέον τα σκήπτρα από τον Χειμώνα. Ο Φλεβάρης με τους εξαγνισμούς του έχει προετοιμάσει το έδαφος για το επόμενο βήμα που είναι η απόλυτη κυριαρχία της Άνοιξης! Vesna είναι η θεά της Άνοιξης στην Σλάβικη παράδοση. Και είναι αυτή που αναλαμβάνει την κατάσταση όταν η θεά του Χειμώνα Marzanna εκδιώχνεται τελετουργικά από τους ανθρώπους!

Η Marzanna είναι η προσωποποίηση του Χειμώνα, του ψύχους, της πείνας και της ασθένειας. Είναι η θεά με την παγωμένη καρδιά που ο,τι αγγίζει το ντύνει στα λευκά. Είναι εκείνη που σκορπά το θάνατο και την εξάντληση, βάζει σε κίνδυνο την επιβίωση των ανθρώπων και απειλεί την ζωή. Βέβαια δεν είναι μια κακόβουλη θεά όπως κάποιοι νομίζουν. Δίχως την εσωστρέφεια του χειμώνα δεν θα μπορούσε να ξεπροβάλλει η ανυπόμονη Άνοιξη. Δίχως το θάνατο δε θα υπήρχε συνέχεια της ζωής. Και δίχως τον πάγο δε θα αγαπιόταν τόσο πολύ η ζεστασιά.

Τώρα όμως αρκετά! Έπαιξε το ρόλο της και πρέπει να φύγει. Και επειδή ο πάγος δύσκολα υποχωρεί, θέλει την προσοχή όλων για να λιώσει από την αποφασιστική φωτιά του ήλιου. Η Marzanna πρέπει να καεί και να αφεθεί να πνιγεί. Η Vesna φέρνει λαχταριστά και πολύχρωμα δώρα!

Όσοι ακολουθήσατε την όλη προετοιμασία από τον Χειμώνα κιόλας, συλλέξατε τα υλικά και φτιάξατε το ομοίωμα της Marzanna, την στολίσατε, της προσφέρατε τις σκέψεις σας, της δώσατε θυμίαμα, νερό και ό,τι άλλο νιώσατε πως χρειαζόταν, τώρα ήρθε η ώρα να την παραδώσετε στις δυνάμεις της καταστροφής.

Ξέρω πως κάποιοι δυσκολεύεστε να αποχωριστείτε ένα αντικείμενο με το οποίο εργαστήκατε. Κάποιοι άλλοι νιώθετε άσχημα να φερθείτε σκληρά στο ομοίωμα και στο ό,τι αυτό αντιπροσωπεύει. Εμφανίζονται ενοχές και αμηχανία. Όμως θα πρέπει να ξέρετε πως τα ομοιώματα ξορκισμού λειτουργούν μόνο έτσι. Ένας μάγος πρέπει να είναι αμείλικτος όσον αφορά τον στόχο του, να θέτει τα όριά του και να μην παρασύρεται από ρηχούς συναισθηματισμούς και ενοχές. Όταν κάτι παύει να είναι λειτουργικό πρέπει να ξορκίζεται ή να μεταμορφώνεται. Αυτό είναι άλλωστε και το παράδειγμά της σοφής φύσης.

Αρκετά όμως με τη φλυαρία μου! Την ημέρα της Εαρινής ισημερίας η Marzanna περιφέρεται στους δρόμους του χωριού! Η πομπή με χορούς και τραγούδια συνοδεύει!

Marzanna, Marzanna,
Κυρά του χειμώνα,
Σήμερα θα σε πνίξουμε,
Γιατί δεν θέλουμε άλλο τον χειμώνα!

Φύγε, Marzanna,
Από τον κήπο μας,
Ας έρθει η άνοιξη,
Όμορφη και ζεστή!

Τραγουδούν οι παιδικές φωνές! Όλοι φορούν πολύχρωμα ενδύματα και στολίζουν τα σπίτια τους με πράσινα κλαδιά και λουλούδια. Φτάνοντας κοντά στο ποτάμι ή την λίμνη, η Marzanna θα παραδοθεί στις φλόγες και μετά θα βυθιστεί στα νερά.

Αν το ομοίωμα δεν καεί σωστά ή αν κολλήσει στα κλαδιά του ποταμού, σημαίνει ότι ο χειμώνας θα αργήσει να φύγει. Η Marzanna δεν πρέπει να βγει από το νερό, γιατί αυτό θα φέρει, λένε, καταστροφή ή ξηρασία. Όταν τελετή ολοκληρωθεί όλοι αποχωρούν χωρίς να γυρίσουν να κοιτάξουν πίσω. Και αυτή η κίνηση είναι η πιο σοφή συμβουλή! Ποτέ μην γυρίσετε να πίσω να κοιτάξετε αυτό που έχει για σας τελειώσει!  Οι στάχτες της Marzanna χρησιμοποιούνται για να ευλογηθούν τα χωράφια και να εξασφαλίσουν καλή σοδειά.

Στην πολύ πιθανή περίπτωση που το τελετουργικό δεν το κάνετε ομαδικά, προσαρμόστε την τελετή για τις δικές ανάγκες Και αφεθείτε να βιώσετε την μαγική στιγμή! Για όσους δεν το πήραν απόφαση εγκαίρως και δεν έκαναν την όλη προετοιμασία από τον Χειμώνα, αλλά ζήλεψαν και θα ήθελαν να δοκιμάσουν έστω και τώρα, θα πρότεινα να το τολμήσετε βάζοντας όλη την ένταση της προσοχής σας στην ετοιμασία. Αν και πολύ συμπυκνωμένη, η τελετή σας θα λειτουργήσει.

Εύχομαι σε όλους μια δυναμική ισορροπία δυνάμεων και μια γλυκιά και ζεστή εντός και εκτός! Καλώς ήρθες Vesna!

Πηγές:

• Kempiński, Andrzej M (2000). Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich(in Polish). Warszawa: Iskry. ISBN 8320716292.
• Мара (Mara) in Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language by Vladimir Dahl.
• Kowalski, Piotr (1998). Leksykon – znaki świata: omen, przesąd, znaczenie (in Polish). Warszawa; Wrocław: Wydawnictwa Naukowe PWN. pp. 609–615. ISBN 8301125616.
• Dubiel, Ludwik (1958). Niektóre zwyczaje ludowe na Śląsku i ich wykorzystanie w pracy zespołów artystycznych (in Polish). [S. l.]: GM PM. pp. 39–41. OCLC832512659